Remont siedziby NBP w Warszawie. Z dawnego pawilonu pozostał tylko szkielet. Przebudowa obiektu budzi spore kontrowersje

W marcu bieżącego roku rozpoczęła się modernizacja pawilonu "Blok A", należącego do kompleksu zabytkowych budynków Narodowego Banku Polskiego w Warszawie. Wykonawcą inwestycji jest konsorcjum firm Strabag i Ed. Züblin. Za projekt modernizacji odpowiada z kolei biuro TPF.

Po kilku miesiącach od rozpoczęcia prac, z dawnego budynku został wyłącznie szkielet. W poniższej fotogalerii można zobaczyć aktualne zdjęcia z robót budowlanych na placu Powstańców Warszawy oraz wizualizacje obiektu.

Wykonawca zobowiązał się, że w ciągu 42 miesięcy wymieni i zmodernizuje m.in. elementy konstrukcyjne budynku. Zapewniono także, że konstrukcja zostanie dopasowana do obecnie obowiązujących przepisów techniczno - budowlanych i pożarowych. Prace budowlane potrwają do pierwszego kwartału 2027 roku, a w połowie 2027 roku inwestycja zostanie oddana do użytku.

Konsorcjum firm Strabag i Ed.Züblin, zaproponowało ponad 259 milionów złotych za realizację zadania. Oferta okazała się dla inwestora niezwykle korzystna. Jego budżet opiewał bowiem na kwotę ponad 300 mln zł.

Przed rozpoczęciem prac, biuro prasowe NBP zapewniało, że przebudowa obiektu była konieczna ze względu na jego stan techniczny. Informowano wówczas, że "zdecydowano o niedokonywaniu większych zmian w projekcie przebudowy i remontu budynku, a prace zaprojektowano z poszanowaniem istniejącego gabarytu i formy architektonicznej, dokonując jedynie koniecznych zmian w zakresie materiałów budowlanych i wykończeniowych".

- Projekt zachowuje istniejącą bryłę i charakter architektury, wprowadzając zarazem współczesne rozwiązania materiałowe oraz nadając przyziemiu budynku walory lepszego połączenia z przestrzenią miejską - można przeczytać na stronie biura TPF.

Nie trudno nie zauważyć, że ingerencja w oryginalny wygląd ikony powojennego modernizmu jest gigantyczna. Głos w sprawie zabrał m.in. Stołeczny Konserwator Zabytków, którego zdaniem "budynek praktycznie przestał istnieć".

- Rozbiórka jest dramatyczna. Taki jej zakres oznacza, że budynek prawdopodobnie zostanie usunięty z ewidencji, bo już nie będzie obiektem zabytkowym. Zakres tej rozbiórki jest praktycznie całkowity - powiedział Michał Krasucki, w rozmowie z "TVN Warszawa".

Warto podkreślić, że budynek Narodowego Banku Polskiego wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków oraz znajduje się na liście dóbr kultury współczesnej Stowarzyszenia Architektów Polskich. Oznacza to, że remont wymagał zgody Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Pozwolenie zostało wydane, gdy wspomnianą funkcję pełnił profesor Jakub Lewicki. Teraz robotom budowlanym postanowił przyjrzeć się jego następca.

- Trwają prace w siedzibie Narodowego Banku Polskiego przy Pl. Powstańców Warszawy 4. Projekt przebudowy został zatwierdzony w 2021 roku. Z uwagi na poziom zaawansowania inwestycji oraz zaangażowanie środków publicznych Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków nie miał możliwości wstrzymania wcześniej uzgodnionych prac - czytamy w komunikacie MWKZ.

Marcin Dawidowicz dodał, że podjęto działania w zakresie ochrony najcenniejszych elementów wyposażenia wnętrz budynku.

- W trakcie prowadzonych rozmów ustalono, że mozaiki na czas prowadzenia robót budowlanych zostaną zdemontowane, a następnie przywrócone na swoje pierwotne miejsca. Wszystkie prace prowadzone są pod nadzorem konserwatorów posiadających doświadczenie przy tego rodzaju działaniach. Zgodnie z deklaracją inwestora, po zakończeniu prac budowlanych mozaiki będą widoczne z poziomu ulicy przez szklane elewacje od strony Świętokrzyskiej i Wareckiej - poinformował Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Warto podkreślić, że pierwotne plany remontu siedziby Narodowego Banku Polskiego w Warszawie zakładały wyburzenie skrzydła od strony pl. Powstańców Warszawy i ustawienie w jego miejscu ośmiopiętrowego budynku zwieńczonego dwoma 17-piętrowymi wieżami. Łącznie gmach miał liczyć 70 metrów wysokości.

Na najwyższym piętrze planowano ulokować gabinety prezesa banku i Rady Polityki Pieniężnej. Niżej przeznaczono miejsce na biura. Na parterze miały znaleźć się z kolei sale konferencyjne, a pod ziemią parking na ok. 400 aut. Na poziomie minus 3 miał powstać skarbiec.

W związku z tym, że budynek banku widnieje w ewidencji zabytków, projekt ten nie doczekać się realizacji.

Zespół budynków Narodowego Banku Polskiego przy ulicy Świętokrzyskiej powstawał w latach 1948 - 1955 na podstawie stworzonego w duchu modernizmu projektu wybitnego architekta Bohdana Pniewskiego.

Pierwszy etap budowy trwał do połowy lat 50. W latach 1974 - 1975 dobudowane zostało niższe skrzydło od strony pl. Powstańców Warszawy, tzw. Pawilon "Blok A", który zaprojektowała Maria Barbara Dąbska-Czerwińska. Charakterystyczna czarna fasada obiektu powstała z kolei w oparciu o projekt zespołu w składzie: Jerzy Łoziński, Eugeniusz Karwatka i Mirosław Duchowski.

Dobudówka trafiła do Gminnej Ewidencji Zabytków w 2019 roku.