Święto uchodźców

Obecnie na świecie jest ok. 42 milionów uchodźców. Wielu z nich poza własnym domem przebywa co najmniej pięć lat. Do nas przybywają głównie uchodźcy z Czeczenii, ponieważ Polska jest dla nich pierwszym tzw. bezpiecznym krajem. Każdego roku Dniu Uchodźcy towarzyszy inne hasło, dziś brzmi ono "Prawdziwi ludzie, prawdziwe potrzeby". Przygotowaliśmy dla Was spis wydarzeń, które towarzyszą warszawskim obchodzom Dnia Uchodźcy 2009.

Kto to jest uchodźca?
Barnaba, lat 5: - to taki człowiek, który zwiewał ze swojego kraju, bo jakiś bandyta czy potwór go gonił, albo samochód policyjny, ale on przecież nic nie zrobił.
Jan Marcin, lat 7: To taki, co musi odejść ze swojego domu, bo nie należy do nich, jest inny i go nie rozumieją.

Według Konwencji Genewskiej z 1951 roku uchodźca to osoba, która z powodu uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu rasy, narodowości, religii, poglądów politycznych lub przynależności do okreslonej grupy społecznej przebywa poza terytorium swojego państwa i z powodu tych obaw nie chce lub nie może korzystać z ochrony tego państwa.

Tramwajem do tolerancji
Dziś na ulice Warszawy wyjedzie zabytkowy tramwaj, który w godzinach 10.00 - 18.00 będzie kursował na trasie Zoo – Ratuszowa –Targowa – Zieleniecka – Most Poniatowskiego – Al. Jerozolimskie – Pl. Narutowicza. Trzema kursami w ciągu dnia dzieci z ośrodka dla uchodźców pod opieką wolontariuszy Polskiej Akcji Humanitarnej dojadą do warszawskiego ogrodu zoologicznego na wycieczkę.

Dźwiękiem bębnów i muzyką rodowodem z "czarnego lądu" czas pasażerom specjalnego tramwaju umilać będzie Eric Onepunga z Centrum Kultury Afrykańskiej Motema Africa.

Uchodźcy na wielkim ekranie
W "Kinotece" (budynek Pałacu Kultury i Nauki, pl. Defilad) rusza dziś Przegląd Filmów o tematyce uchodźczej. W repertuarze zarówno filmy dokumentalne, jak i fabularne, przybliżające warszawiakom problem osób, które ze względu na przekonania polityczne czy religijne nie mogą czuć się w swoim kraju swobodnie i szukają schronienia na obczyźnie. Organizatorzy tak dobrali filmy, by pokazać od początku drogę, jaką przebywają osoby migrujące. Obok niełatwej decyzji o opuszczeniu rodzinnych stron, uchodźcy borykają się także z brakiem tolerancji w nowym, bezpiecznym kraju i trudną adaptacją w nieznanych warunkach.

Wyświetlane do czwartku (25 czerwca) obrazy mają za zadanie uczulić Polaków na wielokulturowość, którą ostatnimi laty zakwita Polska, nauczyć tolerancji dla odmienności oraz otwarcia na narodowości, szukające na naszej ziemi schronienia.

- Problemy uchodźców i repatriantów przewijały się przez moje długie życie wielokrotnie i wiem jak są bolesne i trudne do przezwyciężenia. Jest czymś normalnym, że kino Europy, która tak bardzo była doświadczona tą społeczną chorobą zareagowało wieloma filmami na ten temat i nadal towarzyszy temu nieszczęściu. Dlatego wspieram ideę upowszechniania poprzez przeglądy i festiwale filmów o tej tematyce z nadzieją, że dotrą one do najwłaściwszej widowni, która z wyboru interesuje się tym tematem - ocenił inicjatywę Kinoteki i Polskiej Akcji Humanitarnej znanyu reżyser Andrzej Wajda.

Długa droga do nowego życia, przedstawiona na fotografiach
Podczas trwania przeglądu filmowego równocześnie w Kinotece będzie trwała wystawa zdjęć, traktująca o drodze uchodźcy - od porzucenia własnego domu do próby założenia go w Polsce.

Na fotografiach, pochodzących z archiwum Gazety Wyborczej, pokazane są dzikie obozy i cywilizowane ośrodki dla uchodźców, próba zakorzenienia się w nowym społeczeństwie i wszystkie problemy z tym związane. Przybysze ze zniewolonych krajów zazwyczaj nie znają języka polskiego i narażeni są na wszystkie kłopotliwe perypetie z tym związane, jak pomoc dziecku w szkolnych lekcjach, rejestracja w urzędzie pracy, wypełnienie dokumentów, znalezienie pracy zarobkowej czy poznawanie się z sąsiadami. Zdjęcia wystawione w Kinotece pokażą życie uchodźców od tej właśnie strony. To jak potoczą się pierwsze dni i miesiące w nowym miejscu pokażą, czy Polska dla przybyszów stanie się stacją końcową czy jedynie przesiadkową, do czego nawiązuje plakat tegorocznej kampanii.

Plakaty "Uchodźcy"
Do 30 sierpnia w Senacie RP przy ul. Wiejskiej otwarta jest wystawa plakatów "Uchodźcy", zorganizowana przez Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczony do spraw Uchodźców (UNHCR) oraz Galerię Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej. Prezentowane prace pokazują poniekąd historię problematyki uchodźczej, ponieważ część z nich pochodzi nawet z początku lat 90. Przez kilkanaście lat przykuwały uwagę ludzi na całym świecie, dziś możemy oglądać je w Polsce. 

– Uchodźcy kiedyś uchwyceni na tych fotografiach, pozostaną na zawsze w naszej pamięci. Radość, rozpacz, niewinność, nadzieja i wszelkie inne uczucia malujące się na ich twarzach i ukazane na fotografiach żyją swoim własnym życiem bez względu na to, jak później potoczyły się losy tych ludzi. Wierzymy, że zdołali oni powrócić do swoich domów lub rozpocząć życie w nowym społeczeństwie - skomentował wystawę Hiromitsu Mori, przedstawiciela UNHCR w Polsce.

Szczegółowy programu przeglądu filmowego w Kinotece:

Sobota, 20 czerwca
- godz. 18.00 Uroczyste otwarcie przeglądu: "Skoro się urodziłeś", reż. Marco Tullio Giordana, Włochy / Francja / Wielka Brytania, 2005, 115’
- godz. 20.30 "Ojcze nasz. Krew z krwi", reż. Christopher Zalla, Argentyna/USA, 2007, 110’

Niedziela, 21 czerwca
- godz. 18.00 "Na złamanie karku", reż. Jan Hřebejk, Czechy, 2004, 108’
- godz. 20.00 "Teza", reż. Haile Gerima, Etiopia, 2008, 140’

Poniedziałek, 22 czerwca
- godz. 18.00 "Aleja Snajperów", reż. Michael Winterbottom, USA / Wielka Brytania, 1998, 98’
- godz. 20.00 DOKUMENT: "Znużone wojną", reż. Laurent Becue – Renard, Francja, 2003, 98’

Wtorek 23 czerwca
- godz. 18.00 "Brick Lane", reż. Sarah Gavron, Wielka Brytania, 2007, 101’
- godz. 20.00 "Munyurangabo", reż. Lee Isaac Chung, USA, Ruanda, 2008, 97’

Środa 24 czerwca
- godz. 18.00 "Import/Export", reż. Ulrich Seidl, Austria 2007, 135’
- godz. 20.30 "Skoro się urodziłeś", reż. Marco Tullio Giordana, Włochy / Francja / Wielka Brytania, 2005, 115’

Czwartek 25 czerwca
- godz. 18.00 BLOK DOKUMENTÓW:
"Połowa mnie", reż. Justyna Tafel, Polska 2007, 16’
"Ziemia azylu", reż. Alain Weigel, Francja, 2006, 52’
"Mój tata Henryk Sławik", reż. Marek Maldis, Jan Zub, Polska, 2003, 16’
"Polska szkoła nad Balatonem", reż. Sylwester Kiełbiewski, Polska, 1984, 16’
- godz. 20.00 Zamknięcie Przeglądu: "Lunatyczna kraina", reż. Teresa Prata, Mozambik/ Portugalia 2007, 97’

Opisy prezentowanych filmów znajdziesz tutaj.
O sytuacji uchodźców w Polsce przeczytasz w nowym raporcie PAH. Do pobrania tutaj.

Zobacz również:
Solidarni z Iranem [wideo]

Prawa człowieka w obiektywie
Happening przeciwko karze śmierci [zdjęcia]