Czas hitlerowskich zbrodni

Połowa sierpnia 1939 roku, Niemcy gotują się do wojny z Polską. 27-letni hauptsturmfuhrer Erich Ehlers - przebywający na urlopie w Kilonii - otrzymuje telegram. Przełożeni informują go, że musi stawić się w Berlinie. W stolicy Niemiec Ehlers pobiera wyposażenie: stalowy hełm, maskę przeciwgazową i mundur. Potem otrzymuje rozkaz wyjazdu pociągiem do Opola.
To tu staje się członkiem Einsatzgruppe II. Celem EG II - która miała działać na zapleczu wojsk niemieckich - było mordowanie lub izolacja politycznych i ideologicznych przeciwników III Rzeszy. Zadanie realizowano poprzez stosowanie terroru i eksterminacji aktywnych działaczy antyniemieckich.
Takich ludzi widziano np. wsród powstańców śląskich i przedstawicieli inteligencji. Do zadań grupy należało też zabezpieczanie zakładów przemysłowych, urządzeń komunalnych i zapasów surowców. Grupa rekwirowała również archiwa państwowe i organizacji politycznych oraz dzieła sztuki. W 1939 działało osiem takich jednostek.
Dowódcą „opolskiej" został 39- letni dr Emanuel Schäfer, który przyjechał do Opola w 1934 roku, aby objąć kierownictwo ówczesnej placówki Gestapo (tajna policja). Schafer - z wykształcenie prawnik - od 1936 r. był członkiem SS, a od 1937 r. NSDAP i idealnie nadawał się do kierowania grupą, liczącą kilkadziesiąt osób i działającą ponad prawem.
Zbrodnicza misja zaczęła się 29 sierpnia 1939 r. Wówczas jednostka wyruszyła samochodami do Gliwic trasą przez Głubczyce i Prudnik.
3 września - czyli trzy dni po wybuchu wojny z Polską - niemieckie samochody przekraczają granicę Polski, a pierwszy wydzielony oddział dociera do Lublińca. Ehlers - członek EG II - napisze potem, że trzej polscy cywile, których zabito wówczas w tym mieście, byli „skrytobójcami ".
Potem grupa niosąca śmierć dociera do Częstochowy, a następnie do Tarnowskich Gór i dalej do Wielunia i Radomska. Wydzielone oddziały EG II działają także w Radomiu i Kielcach. W listopadzie grupa kończy działalność.
Trudno dziś ustalić, ile osób zginęło z rąk członków EG II. Niemcy na początku wojny unikali bowiem prowadzenia dokładnego rejestru egzekucji. Skalę zbrodni może jednak pokazać zdarzenie z Lublińca, gdzie 17 września członkowie grupy rozstrzelali 180 cywilów - „domniemanych powstańców i szabrowników".
Schäfer dożył w Niemczach późnej starości. Za późniejsze zbrodnie w Serbii i deportacje Żydów z Kolonii został skazany przez sąd na sześć i pół roku więzienia, ale na wolność wyszedł już po dwóch latach. Zmarł w 1974 roku, miał 74 lata.
Przy pisaniu korzystałem z książki „Einsatzgruppen w Polsce" autorstwa Jochena Bochlera.