Jedyna taka książka o Warszawie. Opowiada o znalezionych skarbach na budowie metra. Kości mamuta, XIX-wieczne monety i wiele więcej

Fragmenty zdobionej ceramiki, osełka, kości konia, a także pozostałości dawnej piwniczki - między innymi to udało się znaleźć pod ziemią podczas trwającej cały czas budowy ostatniego odcinka linii M2 na Bemowie. Powstają tam obecnie stacje Lazurowa, Chrzanów i Karolin, a także stacja techniczno-postojowa. Jednak w ostatnich latach, od kiedy rozpoczęła się budowa istniejących już przystanków na drugiej linii metra, znalezisk było znacznie więcej.

W listopadzie 2018 roku podczas budowy stacji Płocka znaleziono siedem fragmentów dużych kości. Analiza wykazała, że są to szczątki słonia leśnego (Palaeoloxodon antiquus). Ssaki te żyły na terenach Polski w czasach plejstocenu (zwanego często epoką lodowcową). Osobniki takie mogły mierzyć nawet cztery i pół metra wysokości i ważyć do siedmiu ton.

Z kolei na terenie budowy stacji Księcia Janusza odkryto studnię. Znajdowała się na głębokości od 9 do 14 metrów pod ziemią. Zabezpieczono wówczas gliniane i szklane przedmioty, które wpadły do niej w czasie jej użytkowania. Ostatecznie okazało się, że studnia liczy sobie ponad sto lat.

Z kolei na wysokości ulicy Górczewskiej 137 zachował się fragment gąsienicy czołgowej - wraz z kołem napędowym. Były to elementy czołgu Panzerkampfwagen I, który uczestniczył w ataku oddziałów niemieckiej 4 Dywizji Pancernej na Warszawę na początku września 1939 roku.

Po drugiej stronie Wisły też nie brakowało odkryć. Podczas budowy linii M2 w kierunku Bródna, na stacji Zacisze, na głębokości ponad pięciu metrów pod powierzchnią znajdował się fragment żuchwy innego ssaka słoniowatego – mamuta. Wstępne badania wykazały, że kość należy najpewniej do bardzo młodego osobnika.

Na stacji Bródno odkryto ok. 20 fragmentów czaszek pochodzących od prażubrów. Ich szczątki zalegały na głębokości od 11 do 15 metrów.

Natomiast na budowie przystanku Szwedzka znajdowały się m.in. pozostałości po hali fabrycznej, w tym płytki i sygnowane cegły. Płytki posiadają sygnatury Firmy Dziewulski i Bracia Lange, która została założona w Opocznie w 1883 roku przez Jana Dziewulskiego oraz braci Józefa i Władysława Lange.

Znacznie więcej było znalezisk dokumentujących działalność człowieka. Wśród nich guziki mundurowe świadczące o dużych obozach wojskowych z okresu wojny północnej, czyli z początku XVIII wieku. Natrafiono również na ceglane kanały sieci wodno-kanalizacyjnej wykonanej na przełomie XIX-XX w. przez Williama Lindleya oraz na mury kamienic z przełomu XIX i XX w., niewielki pucharek zdobiony plastyczną dekoracją roślinną i gwiazdą Dawida czy inne fragmenty naczyń lub narzędzi takich, jak sierp.

Znaleziska z budowy linii M2 zostały opisane, udokumentowane zdjęciami i zebrane w książce „Korzenie miasta. Badania archeologiczne przy budowie II linii warszawskiego metra” przygotowanej przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie. Zawiera ona, na ponad 440 stronach, 21 opracowań autorstwa archeologów, historyków, antropologów oraz varsavianistów.

Osobny rozdział poświęcony jest przygotowaniom do budowy linii M2 oraz aspektom zarządczym i ryzykom w czasie prowadzenia inwestycji. Omówione i bogato zilustrowane zostały odkrycia związane głównie z militarną i batalistyczną przeszłością stolicy, począwszy od czasów „potopu szwedzkiego” poprzez powstania kościuszkowskie i listopadowe, wrzesień 1939 roku oraz krwawe epizody powstania warszawskiego - przekazał stołeczny ratusz.

Prezentacja publikacji odbyła się 23 maja 2024 r.

Przypominamy, że przed Teatrem Dramatycznym wszyscy chętni mogą już przyjrzeć się z bliska znaleziskom odkrytym podczas przebudowy placu Defilad. Wśród skarbów są XIX- i XX-wieczne monety, flakoniki po perfumach i lekarstwach, kolekcja kolorowych guzików i szklanych pierścieni. Wystawa „W drodze na Plac” będzie dostępna do 9 czerwca. Szczegóły: