Jest kompromis w sprawie Janosikowego

Od lutego toczą się w parlamencie prace nad usprawnieniem sposobu naliczania tzw. subwencji wyrównawczej. Dotychczas analizowane były dwa projekty - samorządowy i obywatelski. Na temat zmian wypowiedzieli się już eksperci powołani przez większość klubów parlamentarnych. W dotychczasowych posiedzeniach komisji i podkomisji brali udział marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik i skarbnik Marek Miesztalski, którzy przekonywali posłów o konieczności zmiany przepisów.

Czytaj także: Janosikowe zostanie zniesione? Projekt jest u marszałka

Marszałek podkreślał wielokrotnie, że jest to niezbędne z punktu widzenia toczącej się w Komisji Europejskiej dyskusji na temat przyszłego programowania z Unii Europejskiej. Wpłaty na tzw. janosikowe zapisywane są bowiem w budżetach jako wydatki bieżące. Z perspektywy Komisji Europejskiej Mazowsze traktowane jest jako region bogaty, czyli niewymagający wsparcia. Podczas gdy po oddaniu kwoty na subwencję regionalną województwo nie ma pieniędzy na realizację zadań własnych, a tym bardziej na dotowanie samorządów lokalnych ze swego obszaru i prowadzenia wewnątrzregionalnej polityki spójności.

Przeciw janosikowemu protestują już nie tylko same samorządy. Apel o przyjęcie zmian w przepisach wystosowali też dyrektorzy szpitali i placówek kulturalnych z całego Mazowsza. Janosikowe to bowiem problem wszystkich instytucji, które funkcjonują w oparciu o środki otrzymywane z budżetów samorządowych. Dochodzi bowiem do sytuacji, gdy teoretycznie najbogatsze województwo znajduje się na dużo dalszych miejscach pod względem średniego dofinansowania na instytucję kultury czy placówkę zdrowia (samorządowi województwa mazowieckiego podlega 28 instytucji kultury - najwięcej w porównaniu z innymi województwami, ale już pod względem średniej dotacji Mazowsze plasuje się na 5. miejscu po łódzkim, śląskim, zachodniopomorskim i pomorskim; w przypadku inwestycji w służbie zdrowia Mazowsze znajduje się na 5. miejscu po pomorskim, podkarpackim, zachodniopomorskim, małopolskim i lubelskim).

Subwencja regionalna to mechanizm, który miał dawać szansę w miarę równego rozwoju całego kraju. Idea była szczytna - lepiej prosperujące samorządy (województwa, powiaty, gminy) przekazują do budżetu państwa odpowiednio wyliczoną kwotę, a następnie pieniądze te są rozdysponowywane na wszystkie - odpowiednio: województwa, powiaty i gminy.

Czytaj także: Szefowie mazowieckich instytucji kultury przeciw tzw. janosikowemu

Ile powinny wpłacać? Wylicza się na podstawie odpowiedniego algorytmu, przy czym brany jest pod uwagę stan dochodów samorządu sprzed dwóch lat. Niestety, mechanizm ten nie przewidział pewnych sytuacji - np. kryzysu. Nietrudno zatem o skojarzenia z Janosikiem. Taka sytuacja spotkała m.in. województwo mazowieckie - od 2004 r. do 2011 r. wpłaciło ono na rzecz innych województw już 5,1 mld zł. W tym roku Mazowsze musi oddać 658 mln zł.