Łapy - miasto na kolejowym szlaku

Lapy jest to miasto znajdujące się w powiecie białostockim w województwie podlaskim. Powstało wokół węzłowej stacji kolejowej z szeregu skupionych tam wsi i przysiółków. Nazwa pochodzi od przezwiska Łapa nadanego szlachcicowi herbu Lubicz, który osiadł tu w czasie kolonizacji tych terenów w piętnastym wieku.
Wokół pierwszej wsi powstały kolejne osady – zaścianki o nazwie Łapy z przydomkiem. W siedemnastym wieku było ich już 14. Mieszkańcy nosili przeważnie nazwisko Łapińskich, do dzisiaj najbardziej rozpowszechnione w mieście.
Miasto uzależnione od kolei
Łapy zyskały na znaczeniu kiedy w 1862 roku przeprowadzono przez nie kolej z Warszawy do Petersburga. Stację kolejową zlokalizowano w osadzie Łapy-Barwiki. Przy niej powstały w 1870 roku warsztaty kolejowe. W 1893 roku ze stacji Łapy wyprowadzono linię kolejową do Ostrołęki. Warsztaty kolejowe rozbudowano szczególnie podczas pierwszej wojny światowej, kiedy Łapy uzyskały połączenie kolejowe z Olsztynem przez Ostrołękę. W okresie międzywojennym zaludnienie Łap, które w 1925 roku otrzymały prawa miejskie wzrosło z 3500 w 1921 roku do 7200 mieszkańców w 1939 roku. Rozbudowała się podmiejska osada Osse, która została przyłączona do miasta w 1931 roku.
Z województwa do województwa
W latach 1939-41 Łapy znajdowały się pod okupacją radziecką, następnie do 1944 roku pod niemiecką. W wyniku działań okupantów, w tym eksterminacji Żydów przez hitlerowców, miasto po wojnie liczyło tylko 4800 mieszkańców. Zniszczone częściowo Łapy odbudowano i rozbudowano. Zaludnienie wzrosło prawie czterokrotnie. Zbudowano duże osiedle mieszkaniowe i nowe zakłady przemysłowe. Do 1954 roku Łapy były w powiecie wysokomazowieckim. Do 1975 roku Łapy były miastem powiatowym. Do 1998 roku Łapy były w województwie białostockim. Obecnie miasto to jest w województwie podlaskim.
W mieście przeważa powojenna zabudowa blokowa. Na przedmieściach są indywidualne domy prywatne. Centralnym punktem jest stacja kolejowa z której wielu mieszkańców dojeżdża do pracy i szkoły do Białegostoku. Brak jest zabytkowych budowli. Łapy są jednym z większych ośrodków białostoczyzny. W Łapach istniały dwa duże zakłady pracy : ZNTK i Cukrownia. Dawały one pracę kilku tysiącom mieszkańcom miasta. Niestety, te zakłady już nie istnieją. Upadek tych zakładów spowodował duże bezrobocie w mieście. W 1974 roku uruchomiono dużą mleczarnię. Mleczarnia jest jedynym dużym zakładem pracy, który pozostał. Ponadto są tu mniejsze zakłady innych branż między innymi: odzieżowej i metalowej, oraz firmy handlowo-usługowe.
Główną linię kolejową z Warszawy do Białegostoku zelektryfikowano w 1983 roku. Jest to obecnie ważny szlak międzynarodowy do Petersburga i republik nadbałtyckich. Natomiast główne drogi kołowe przebiegają z dala od miasta. Jeśli chodzi o szkolnictwo, to w Łapach są następujące szkoły: istniejące około 60 lat Liceum Ogólnokształcące, Zespół Szkół Mechanicznych obejmujący technikum, liceum odzieżowe, zawodówkę, pomaturalną szkołę technika informatycznego. W mieście działają trzy szkoły podstawowe oraz  jedno gimnazjum.
Są dwa kościoły: Św. Krzyża i Piotra i Pawła. Kościół Św. Krzyża istnieje od 1987 roku. Kościół Św. Piotra i Pawła istnieje od drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Istnieje :szpital i dwie przychodnie. Miasto i gmina znajdują się nad rzeką Narew, w otulinie Narwiańskiego Parku Narodowego. Łapy obejmują 12 757 ha ziemi. Gmina liczy około 24000 mieszkańców. Natomiast w samych Łapach jest ich około 17 000.
Żródła:Jerzy Kwiatek i Teofil Lijewski : Leksykon miast polskich, Wydawnictwo MUZA SA, Warszawa 1998;Marian Olechnowicz : Z przeszłości Łap i okolic, Zeszyt 1, Wydawca OK- Graf Łapy 1999;www.lapy.podlasie.pl