Łupowo buduje kościół, czyli 105 lat minęło

Niemal we wszystkich opracowaniach, także tych oficjalnych, znajdziemy istniejący nadal w Łupowie kościół pod datą 1749. Nic bardziej mylnego, bo to nie 265-letni zabytek a „jedynie" stupięciolatek. Błąd jest głębszy, bo poprzedni, a jedyny znany bliżej kościół wybudowało Łupowo w 1779 r. Był to dość typowy czas budowy prostej świątyni z tzw. muru pruskiego. Kolejna fala nowszych kościołów z przełomu XIX i XX w. także nie ominęła podgorzowskiej wsi i po tym jak uprzednio kolejno powstał nowy kościół macierzysty oraz pozostale filialy ewangelickiej parafii (której Loppow podlegało) w Baczynie, zdecydowano się w 1909 r. na budowę także tu. Stary obiekt został rozebrany, zaś jego miejsce zajął bardzo ciekawy przykład brandenburskiego kościelnego neobaroku czasów sprzed I wojny. Wprowadzone tu elementy jak szachulec, zwarta bryła, nakrycie wieży w formie hełmu czepkowego, przypominającego starsze formy, powodują zapewne błąd w datacji.Architektem tego pięknego wiejskiego kościoła jest inż. Oskar Friedrich Hossfeld (1848-1915), wysoko notowany pruski architekt, urzędnik budowlany, uczeń Karla J. Lüdecke, absolwent Akademii Budowlanej w Berlinie, asystent sławnego Ludwiga Persiusa, wykładowca Berlińskiej Politechnice, kierownik budowy Kolumny Zwycięstwa oraz projektant zabudowy Wyspy Muzealnej i gmachu Reichstagu. Hossfeld zaprojektował na terenie Niemiec (w tym dzisiejszej Polski) szereg kościołów, zarówno ewangelickich, jak i katolickich, miejskich i wiejskich. Do najciekawszych należą np. realizacje w Poznaniu Wildzie i Łazarzu, Szczecinku, Nowym Mieście Lubawskim, Ostródzie, Chojnowie, Pile, Oleśnie, Bydgoszczy, Czersku, Zbąszyniu. Ewangelicka parafia baczyńska i jej filiał w Łupowie znajdowały sie pod patronatem państwa pruskiego, stąd Hossfeld pojawił się tutaj zarówno jako inspektor d.s. budowy muzeów, kościołów i budowli zabytkowych pruskiego Ministerstwa Robót Publicznych, a także jako architekt realizujący własny projekt. „Kościól w Łupowie na granicy Łęgów Warciańskich, powiat Landsberg, ma drewniany beczkowy strop podciągnięty w przestrzeń dachową oraz nadstawę wieżową na połaci dachowej. Jego architektura nawiązuje do sztuki czasów pośredniowiecznych. Apsyda zamknięta trzema bokami ośmiokąta uzyskuje swoja harmonie dzięki umieszczeniu ołtarza ambonowego wraz z ławami dla kaznodziei, rady kościelnej oraz rodziny proboszcza", pisał tajny radca Hossfeld w swej czterokrotnie wznawianej książce o własnej działalności projektowej.Pierwotnie szczyt oraz ściany wieży miały dla efektu prostoty „marchijskich kościołów wiejskich XVII i XVIII w." pozostać czerwono-ceglane w kontraście do czarnego dębowego belkowania szachulca. Ostatecznie kościół jest z zewnątrz „czarno-bialy" z barokowym helmem pokrytym zielonkawą już z upływu 105 lat blachą miedzianą. Wnętrze ukształtowane na modłę niemieckiego „kolorowego baroku ludowego" - niezwykle urokliwych malowanych zdobień elementów drewnianych i ścian mogło pomieścić 224 wiernych. I takie przejęli je polscy osadnicy w 1945 r., by dwa lata później poświęcić jako swój łupowski kościół wspólnoty katolickiej. Za tym poszły zmiany w wyposażeniu, przekształcenie pomnika poległych w I wojnie loppowian w kapliczkę przed kościołem. Jednak sylwetka cz to z bliska czy z daleka nie odbiega od zamysłu sprzed ponad wieku.Robert [email protected]