Najnowsze badania archeologiczne - sukces miasta i archeologów

Piszę to obecnie jako przechodzień, oglądający odkrywki archeologiczne. Zapewne dzięki tej pracy archeologów fortyfikacje średniowiecznego Grudziądza znajdą się w najnowszych opracowaniach w skali ogólnopolskiej.  Np. takiego rzutu poziomego bram miejskich, jaki odkryto w Grudziądzu nie ma we fundamentalnej pracy o fortyfikacjach miejskich, autorstwa Jarosława Widawskiego, z 1973 roku.
Możliwe, że te badania zachęcą niektóre osoby do sięgnięcia po pracę Jarosława Widawskiego, pt. Miejskie mury obronne w państwie polskim do początku XV w. Warszawa 1973. Pozycja jest dostępna w czytelni naukowej Biblioteki Miejskiej. Są tam też odniesienia do terenu państwa krzyżackiego. Jest również rozdział zatytułowany Zamki Miejskie i przyległe do miast.
Imponujące jest odkrycie na ul. Klasztornej. W konfrontacji z wypisami źródłowymi X. Froelicha z 1868 roku, odkryto nie tylko ulicę wyłożoną balami, ale też bardzo duże targowisko, wzmiankowane w tym miejscu w XVI-XVII w. Było to targowisko większe, jak w zbliżonym czasie na obecnym Rynku.
Poniżej teksty źródłowe dot. tego obszaru, w formie wypisów źródłowych, sporządzonych przez X. Froelicha i opublikowanych przez niego w 1868 r.
s.116.
Dwa w tych latach 1666 i 1667 wiszące procesy zostały ugodowo zakończone, przez co miasto „dla zachowania dobrego spokoju” klasztorowi zakonnic zezwolono na użytek muru miejskiego, jak i wieży i gruntów, na których znajdowała się dawniej ulica Tragarzy [Trägergasse] za roczny czynsz 300 florenów dla uznania wyższej własności odstąpił, a klasztor zobowiązał się do zamykania furty w wieży, w ten sposób nabyte grunty w nagłym wypadku dla obrony miasta je odstąpić, mury miejskie utrzymywać i aby umożliwić ruch przy ulicy Bramowej, usunąć dębowe pnie, także te 3 kroki szerokie schody dookoła domu kapłańskiego usunąć.
 s.135.
Najstarszy rejestr czynszów z roku 1504 wylicza 14 spichrzy, pomiędzy innymi kilka murowanych, które 20 szylingów czynszu a z pozostałe 16 szylingów czynszu przynosiły, 9 straganów około ratusza, 4 stragany przy kościele Św. Ducha, 2 stragany przy Bramie toruńskiej, 15 majątków gruntowych przy Fischergasse [ul. Rybackiej], ein Kompanhaus [dom towarzyski], garbarnie i stodoły za Kamiennym Mostem na zewnątrz Bramy Toruńskiej, w tym samym miejscu także staw dla kaczek. W roku 1506 27 osobom czynszowym w mieście wyliczono podatki, które wprowadzono dla wielu działek, m.in. dla spichrzy, stodół, ogrodów i mórg przy „wąskich uliczkach”, dalej 12 gruntów za auf der Steinbrücke (Thorner Vorstadt) [Mostem Kamiennym (Toruńskie Przedmieście)], 12 przy Białym Krzyżu, 17 przy ul. Rybackiej, 6 piekarze, 10 rzeźnicy i przedtem wspomniane stragany przy ratuszu, Św. Duchu, 3 przy Toruńskiej i jeden przy Wiślanej albo Wodnej Bramie przedtem  wspomnianym straganom przy ratuszu.
                Liczba mieszkańców była wówczas, jak to się samo przez się rozumie, bardzo nikła lecz zamierzała wzrastać. W najstarszej księdze sądowej (1480 – 1505) znajduje się w przeciągu 25 lat około 200 nazwisk mieszczan, którzy prawie wszyscy byli zasiedziali.
 
s.136.
Według rejestru czynszów z roku 1608 płaciły stragany czynsz półrocznie. Od trzech straganów przy ratuszu , 6 przy Bramie Łasińskiej, 12 przy kościele Św. Ducha, 2 przy Bramie Toruńskiej, 3 na Rybakach i 1 przy cmentarzu. 7 rybaków płaciło, każdy po 2 marki Wasserzins [czynszu wodnego]. Czynsz gruntowy płacili 16 spichrzy i jedno puste miejsce spichrzowe, 33 stodół  i ogrodów, 10 domów garbarskich i 18 ogrodów szarawarcznych.    3 słodownie znajdowały się przy Toruńskiej Bramie, przy ul. Szewskiej i przed miastem   i przynosiły ta pierwsza 67 marek, druga 112 marek, trzecia 29 marek zysku. Dwa browary, z których jeden  am  Ringe [przy kole], razem przynosiły zysku 189 marek. Z Brunnengeld [pieniędzy studziennych] było wpływu 280 marek, z wypasu bydła na łące 91 marek,   z dzierżawy piwnic na wino 326 marek, opłata targowa na  3 jarmarkach 301 marek, za miejsca sprzedaży mięsa 56 marek, z stodoły cegielnianej 178 marek i poza tym przeciętny zapas około 30 000 cegieł i 1500 dachówek dla potrzeb miejskich.
Dla wypisu źródłowego dotyczącego kramów i jatek w 1504 r., nie wiadomo w którym miejscu był ratusz. Ratusz na obecnym Rynku udokumentowany źródłowo jest prawie 90 lat później, w 1592 r. Na podstawie podanej ilości 200 nazwisk przez X. Froelicha, na przełomie XVI/XVII w. miał  Grudziądz ok. 800-1000 mieszkańców. Precyzyjne dane są dopiero dla 2 poł XVIII w. w 1772 r. wg X. Froelicha w Grudziądzu mieszkały 1204 osoby.
Z wykazu czynszów wynika, że archeolodzy w tym roku odkryli centrum handlowe Grudziądza sprzed ok. 400 lat.
Trzeba przy tym nadmienić, że Urząd Miejski do tych badań gruntownie się przygotowywał przez wiele lat, finansując m.in. badania historyczne, których wyniki są publikowane w Roczniku Grudziądzkim, finansowanym wyłącznie przez Urząd Miejski. Jest to unikalny przykład w skali ogólnopolskiej, wyłącznego finansowania periodyku naukowego przez Urząd Miejski.
[Tak było do XVIII tomu, nie wiem jak jest teraz.]
Bardzo ważna dla tych badań archeologicznych jest publikacja źródłowa ksiąg łąkowych Grudziądza. Ich lektura jest „mało strawna” dla wielu czytelników Rocznika Grudziądzkiego ale bardzo cenna dla archeologów. 
Należne gratulacje dla Włodarzy Miasta i Firmy Aureus składa były wieloletni prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Grudziądzu.
 Cieszę się razem z Państwem wyłaniającymi się wynikami eksploracji archeologicznej, ponieważ widzę, że dziesiątki dni i tygodni, poświęcone kwerendzie historycznej przez historyków, dot. Grudziądza i jej popularyzacji, nie poszły na marne. W wielu kwestiach są to dziesiątki lat badań, tak długie, że ich inicjatorzy nie dożywają finału badań. A są takie tematy, że po badaniach archeologicznych są definitywnie zamykane. Targowisko na ul. Klasztornej jest niewątpliwie jednym z najbardziej interesujących kwestii historii gospodarczej Grudziądza średniowiecznego  i nowożytnego.