Sport i rekreacja w Warszawie. Jak stolica chce aktywizować mieszkańców? Ambitne plany, ale gorzej z ich realizacją

Obecnie obowiązująca strategia #Warszawa2030 została utworzona w 2018 roku - jeszcze przed wyborami samorządowymi, a więc przez urzędników podległych Hannie Gronkiewicz-Waltz. Bardzo nie wiele miejsca poświęcono na sport w tym dokumencie. Znalazł się tam w zasadzie tylko tzw. cel operacyjny 2.2. "Aktywnie spędzamy czas wolny blisko domu". Jak możemy przeczytać w dokumencie, cel ma dotyczyć: zaspokajania podstawowych potrzeb różnych grup mieszkańców w zakresie rozwoju duchowego i fizycznego. Taka aktywność będzie wpływać na zdrowie fizyczne i psychiczne, stanie się źródłem energii do działania.

Jednocześnie według danych ratusza z 2017 roku odsetek mieszkańców korzystających z oferty wolnego czasu i rozwoju w swojej dzielnicy zamieszkania wynosił zaledwie 10%. Do 2030 roku miałby wzrosnąć do 30%. Później przyjęto wspomniany "Program sportowo blisko domu do 2025 roku". Dowiadujemy się z niego m.in. że z badań urzędu wynika, iż ponad 53% warszawiaków nie podejmowało w 2018 r. żadnej aktywności fizyczne. Co miasto zatem zamierza wdrożyć w ramach programu?

• podniesienie wydatków na sport i rekreację o ponad 100% w ciągu ostatnich pięciu lat, ze 120,4 mln zł w roku 2015 do 250 mln zł w roku 2019,
• uwzględnienie w nowym studium miejsc aktywności fizycznej,
• miasto wskazuje też chęć wykorzystania sieci parkingów P+R oraz parkingów podziemnych, które mają wspierać aktywność fizyczną na terenie dzielnic - dojazdy rowerem,
• rozbudowa sieci dróg rowerowych,
• zawiązanie porozumienia o współpracy pod nazwą metropolia warszawska 2.0 oraz wprowadzenie obszaru NUTS2 - Warszawa, 69 gmin oraz dziewięć powiatów
  zobowiązało się do budowy wspólnego zaplecza oraz wypracowania planów rozwojowych.

Tyle założeń, a jak to wygląda w rzeczywistości? Najgłośniej jest oczywiście o dużych, wielomilionowych, projektach. Zdecydowanie najgłośniejszym projektem jest przebudowa obiektów Skry. Tam poza stadionem i halą mają pojawić się elementy małej infrastruktury, które mają służyć także mieszkańcom. Więcej na ten temat przeczytacie w tekście poniżej. Procesowana jest przebudowa kompleksu sportowego Polonii. Tam poza stadionem miałyby także pojawić się elementy infrastruktury dla mieszkańców.

Miasto w swoich dokumentach dodaje także, że inicjatywą o dużym znaczeniu dla aktywności fizycznej blisko domu jest program budowy „Zielonych ulic” mający na celu przekształcenie 76 arterii Warszawy poprzez nowe nasadzenia oraz budowę nowej infrastruktury, w tym właśnie rekreacyjnej i sportowej. Jednocześnie ratusz przyznaje, że udział sportu i rekreacji w ogólnym budżecie Warszawy jest stosunkowo niski w zestawieniu z innymi obszarami sektora usług społecznych. Zaznacza, że to jednak wynika chociażby z faktu, że inicjatywy sportowo-rekreacyjne na warszawskim prawobrzeżu finansowane są w ramach Zintegrowanego Programu Rewitalizacji, a drogi rowerowe powstają z budżetów drogowych.

Mimo stworzenia dość dużego programu, i jego wyraźnie zarysowanych celów, nie raz spotykaliśmy się z opinią, że działania miasta są chaotyczne, niespójne i doraźne. - Odnoszę wrażenie, że planu rozwoju sportu w dzielnicy nie ma. (...) Zresztą śmiem twierdzić, że to dotyczy całej Warszawy. Miasto nie zajmuje się sportem. Teraz trochę Polonia, ok. Natomiast nie ma strategii długofalowej. Miasto idzie w kierunku robienia OSiR-ów. Tylko to nie rozwija sportu. To jest jak centrum handlowe. Wynajmują teren i tyle - mówił nam Stanisław Gajlewicz, prezes RKS Okęcie, w lipicu 2021 roku.

To wypowiedź o tyle ważna, że od lat toczy się spór między klubem, a miastem i dzielnicą o teren stadionu. Klub zarzuca miastu brak jakiejkolwiek współpracy, przyznawanie wyłącznie dotacji celowych, próby usunięcia z obecnego terenu przy jednoczesnym dotowaniu milionami przynoszących stratę OSiR-ów. W ruinę popadł z kolei historyczny stadion Sarmaty. Tu, jak opowiadała nam jedna z osób zaangażowanych w przeszłości w proces przemian rejonu ul. Ludwiki, miało powstać nowe boisko przy współpracy z deweloperem. Miasto jednak nie dogadało się z ówczesnym inwestorem, który zmęczony negocjacjami odsprzedał użytkowanie wieczyste innemu, który pozostawił stadion w ruinie i obecnie zabudowuje sąsiadujące tereny.

- Ja dość negatywnie oceniam politykę w kwestii sportu dzielnicy czy miasta na Ursynowie. Mówię to też z perspektywy osoby, która zajmowała się sportem w poprzedniej kadencji jako wiceburmistrz. Środki na sport i dla klubów są okrajane, wielokrotnie pytałem o to dlaczego tak jest - mówił nam Antoni Pomianowski z Projektu Ursynów. Pomianowski zwracał uwagę, że olbrzymia część pracy na rzecz sportu wykonywana jest w klubach sportowych, z którymi miasto powinno współpracować też chociażby dofinansowując je. Ursynowscy działacze zabiegają też o budowę odkrytego basenu w dzielnicy. Ich zdaniem dobrym miejscem byłyby okolice Areny Ursynów. Przypominają, że trzeba będzie znaleźć nowe miejsce na lodowisko po likwidacji Multikina. Na potrzebę zwiększenia liczby takich obiektów jak baseny czy lodowiska zwracali też uwagę aktywiści miejscy z Miasto Jest Nasze.

W swoim programie ratusz zawarł też dość ciekawy wątek związany ze współpracą z rządem. Zwracają w nim uwagę na możliwość współpracy przez spółki Skarbu Państwa oraz samorządu na terenie stolicy. Przygotowano nawet mało znaną listę potencjalnych inwestycji o znaczeniu ogólnopolskim i możliwych do realizacji we współpracy pomiędzy rządem centralnym i samorządem Warszawy. Znalazły się na niej:

• budowa hali widowiskowej w otoczeniu stadionu PGE Narodowy i realizacja wysokiej jakości, wielofunkcyjnego zagospodarowania terenu wokół stadionu,
• realizacja drugiego etapu zagospodarowania Ośrodka Wawelska (terenów Skry), czyli głównego stadionu lekkoatletycznego,
• zadaszenie toru łyżwiarskiego w Ośrodku Stegny (budowa Narodowego Centrum Sportów Zimowych),
• modernizacja otoczenia warszawskich stacji kolejowych, przede wszystkim w obrębie linii średnicowej – pod kątem organizacji przestrzeni publicznych wokół stacji i optymalizacji przecinających tereny kolejowe szlaków pieszo-rowerowych,
• przykrycie tunelu Wisłostrady i zwiększenie obszaru zieleni w obrębie lewobrzeżnego nabrzeża Wisły, w szczególności w obszarze Starego Miasta i na odcinku Skwer Kahla– Port Czerniakowski,
• przebudowa Trasy Łazienkowskiej na odcinku od pomnika Lotnika do wiaduktu na Agrykoli polegająca na ukryciu trasy w tunelu i zwiększenia obszaru zieleni.

Część inwestycji przedstawionych na poniższej liście ma znaczenie dla aktywności fizycznej blisko domu, a część to działania skoncentrowane na wsparciu sportu wyczynowego. Miasto zwraca jednak uwagę na fakt, że w kadrach olimpijskich i na zawodach wagi międzynarodowej wielu sportowców pochodzi ze stolicy lub trenuje w Warszawie, a ich sukcesy przekładają się na motywację innych mieszkańców do ćwiczeń i treningów. Podsumowując całą strategie miasta, trzeba przyznać, że stworzono główne cele, ambitne i duże pomysły, ale są też ambicje w ramach mniejszej infrastruktury. Znacznie trudniej i mozolniej jest z ich realizacją. Renowacja zapuszczonych obiektów, rozbudowa sieci dróg rowerowych i małej infrastruktury oraz współpraca z klubami sportowymi wysuwa się jako priorytety do stworzenia sprawnie funkcjonującego sportu w mieście.