Wystawa Bazylika katedralna we Włocławku. Jej obraz w sztuce

Jest pierwszą wystawą poświęconą katedrze, jako tematowi inspirującemu powstanie dzieł sztuki na przestrzeni dziejów. Od czasu pamiętnej ekspozycji „Włocławek. Widoki miasta do 1918 r.", zorganizowanej przez włocławskie muzeum w 1997 r. nie było prezentacji podejmującej tak szeroko tematykę dawnych widoków katedry, a wystawy, w której poza najstarszymi przedstawieniami znalazły się współczesne dzieła nie było dotąd nigdy.
Jej celem jest pokazanie najciekawszych, najbardziej znanych i znaczących przykładów dzieł sztuki, w których znalazła się bryła katedry, jej wnętrze czy elementy wyposażenia. Ekspozycja pomija fotografie (oprócz tych wykorzystanych, np. w grafikach), nie stanowi zatem pełnego obrazu ikonografii katedry, a jedynie przetworzony przez wyobraźnię, umiejętności i styl artystów. Obejmuje malarstwo, ryciny graficzne (także ilustracje w prasie), projekty wyposażenia wnętrza autorstwa wybitnych twórców, ceramikę i medalierstwo. Przedstawia widoki ogólne z czasu przed regotyzacją i po przebudowie, przedstawienia bryły katedry z gotyckimi, barokowymi i aktualnie istniejącymi wieżami, a także detale architektoniczne i fragmenty wyposażenia wnętrza.
Najstarsze przedstawienia katedry z XVII w., w których przekaz ikonograficzny i topograficzny jest niezwykle cenny wykonał autor rysujący i malujący bardziej pojęciowo (to, co wiedział nie to, co widział). Później artyści przygotowani profesjonalnie, łączyli efekty artystyczne z dokumentacyjnymi, z czasem niektórzy skupili się wyłącznie na efektach artystycznych.Katedra jako najważniejsza budowla w mieście szczególnie interesowała rysowników w 2. połowie XIX w., uczestniczących w pierwszych na ziemiach polskich wyprawach plenerowych. Szkicowali ją Walery Brochocki, Wojciech Gerson, Aleksander Gierymski, Franciszek Kostrzewski czy Alfons Matuszkiewicz. W końcu XIX i 1. poł. XX w. dla jej potrzeb wykonywali projekty tacy twórcy, jak: Konstanty Wojciechowski, Stanisław Noakowski czy Józef Mehoffer. W XX i XXI w. katedra jako temat malarski interesowała przede wszystkim twórców ze środowiska włocławskiego – Leona Płoszaya, Franciszka Kwiatkowskiego, Mariana Marciniaka, Zbigniewa Steca, Janusza Nowierskiego, Antoniego Bisagę czy pochodzącego z Włocławka profesora ASP w Krakowie Grzegorza Bieniasa. Najczęściej ukazywana była jako dominanta w panoramach miasta, dokumentowana w widokach bryły od strony prezbiterium czy masywu wieżowego. Czasem stanowiła tło dla wydarzeń historycznych i scen rodzajowych. Ukazywane było też jej wnętrze i najciekawsze ze zgromadzonych w nim zabytków.
Ekspozycja opiera się przede wszystkim na zasobach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, sięgnęła również do innych zbiorów m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie i została uzupełniona pracami ze zbiorów prywatnych.
Pierwsza wystawa poświęcona katedrze, w roku obchodzonym jako jubileusz 600-lecia jej konsekracji może przyczynić się do lepszego poznania historii, ikonografii, a także wyjątkowego znaczenia dla sztuki.
Otwarcie wystawy odbędzie się w dniu 27 maja br. o godz. 12.00 w gmachu Zbiorów Sztuki przy ul. Zamczej 10/12 we Włocławku.
Autorzy:
Scenariusz i komisariat wystawy – Krystyna Kotula
Oprawa plastyczna wystawy – Magdalena Kolanowska
Wystawie towarzyszy katalog (tekst – K. Kotula, opr. graficzne – M. Kolanowska)