Cisza, lasy i piękne świdermajery. Warszawiacy coraz częściej przyjeżdżają do Otwocka. Można tu odpocząć i zwiedzić ciekawe miejsca

Otwock położony jest w samym centrum Mazowsza, na południowy wschód od Warszawy. Leży na pograniczu Doliny Środkowej Wisły i Równiny Garwolińskiej, na lewym brzegu rzeki Świder, w pobliżu jej ujścia do Wisły. Miejscowość graniczy od północy z Józefowem, od wschodu z gminą Wiązowna, od południa zaś z gminą Celestynów i miastem Karczew. Zachodnią, naturalną granicę Otwocka stanowi wspomniana Wisła.

Ze względu na to, że w 44 procentach pokryty jest terenami leśnymi, Otwock ma charakter miasta - parku. Jego całkowita powierzchnia wynosi 47 tysięcy kilometrów kwadratowych. Obecnie mieszka tam ponad 45 tys. osób. Od stolicy naszego kraju dzieli ich zaledwie 25 kilometrów.

Nazwa miasta wzięła się prawdopodobnie od nazwy dóbr otwockich z pałacem zlokalizowanym na wyspie w starorzeczu wiślanym "od wody", czyli strony rzeki Wisły. W starych materiałach źródłowych można napotkać następującą pisownię nazwy Otwocka:

• Otwosko
• Otchwoczosko
• Odtwoczosko
• Odwoczosko

Teren dzisiejszego Otwocka i okolic pokrywały potężne lasy z drzewami iglastymi zwanymi wówczas chwojkami. Stąd przypuszczenie, że nazwa bierze się od słowa chwojka (Otchwoczosko).

Historia miasta rozpoczyna się w II połowie XIX wieku. Otwock zaczął być wówczas atrakcyjny jako teren rekreacyjny o unikalnym mikroklimacie. Czynnikiem kształtującym Otwock jako osadę, była zbudowana w 1877 r. Kolej Nadwiślańska, która biegła przez: Mławę, Ciechanów, Nasielsk, Modlin, Warszawę, Otwock, Lublin i Chełm. Przy stacji kolejowej powstała osada letniskowa zwana wtedy Otwockiem Stacyjnym z czasem Otwockiem uzdrowiskowym.

Początki Otwocka jako miasta były trudne, z powodu działań wojennych, dużych obciążeń finansowych, bezrobocia, różnych epidemii. Prawa miejskie Otwock uzyskał 9 listopada 1916 roku. Pierwszym burmistrzem był Witold Kasperowicz. Tego też roku zatwierdzono pierwszy herb miasta. W 1917 roku znajdowały się tam aż 22 pensjonaty i 3 sanatoria. Oficjalnie statut miasta-uzdrowiska Otwock uzyskał w 1923 roku.

Jak możemy przeczytać na oficjalnej stronie miasta, w kolejnych latach rozwijało się ono bardzo dynamicznie. Zbudowano tam magistrat, remizę, stadion, kasyno, gimnazjum, kilka szkół powszechnych. Warunki prawne sprzyjały osiedlaniu się na tamtejszych terenach ludności żydowskiej przybyłej głównie z Litwy i Rosji. W 1939 roku stanowili oni około 75 procent wszystkich mieszkańców. Byli oni głównie posiadaczami sanatoriów, szkół prywatnych, ośrodków kulturowych oraz podmiotów gospodarczych. W trakcie II wojny światowej ludność żydowską wywieziono w większości do obozu zagłady w Treblince.

31 lipca 1944 roku do Otwocka wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. 6 sierpnia tego samego roku odbyło się pierwsze posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej, a 14 sierpnia powołano burmistrza Jana Jobdę. Po wojnie Otwock liczył 12 tysięcy mieszkańców. Do 1960 roku liczba ta wzrosła do 36,3 tys. Do 1952 roku Otwock leżał w powiecie warszawskim, po jego zniesieniu powołano powiat miejsko - uzdrowiskowy Otwock. Powiat funkcjonował od 1952 roku do 1975 r. Status miasta powiatowego Otwock zyskał ponownie 1 stycznia 1999 roku.

Otwock nie jest oficjalnie podzielony na dzielnice, lecz obowiązują nazwy zwyczajowe:

• Jabłonna
• Kresy
• Mlądz
• Soplicowo
• Śródborów
• Śródmieście
• Świder Wschodni
• Świder Zachodni
• Świdry Wielkie
• Świerk
• Teklin
• Wólka Mlądzka
• Ługi

Jak wspominaliśmy, blisko połowa miasta pokryta jest terenami leśnymi. To sprawia, że przyjeżdża tutaj coraz więcej turystów, w tym głównie mieszkańców Warszawy. Mogą oni odpocząć od miejskiego zgiełku, spacerując pomiędzy drzewami, delektując się unoszącym się w powietrzu zapachem sosen oraz delikatnym śpiewem ptaków.

Dodatkową atrakcję przyrodniczą stanowi tu urokliwa rzeka Świder. Cieszy się ona dużą popularnością szczególnie w okresie wiosenno-letnim, kiedy to tamtejsza plaża zamienia się w główne miejsce do wypoczynku, zarówno dla mieszkańców, jak i przyjezdnych z okolicznych miejscowości.

Oprócz wspaniałych cudów natury, warto zwrócić uwagę na ciekawe otwocki zabytki. Wśród nich należy wyróżnić:

• Ratusz z końca lat 20. XX wieku
• Kościół św. Wincentego à Paulo
• Obserwatorium magnetyzmu ziemskiego
• Obraz Matki Boskiej Swojczowskiej
• Dworzec kolejki wąskotorowej z 1914 roku
• Schron niemiecki z 1940 r.
• Cmentarz żydowski

Opisując Otwock, nie sposób nie wspomnieć o jego głównej atrakcji - świdermajerach. Mowa o niezwykłych, drewnianych budowlach, których twórcą był zasłużony dla miasta Michał Elwirro Andriolli - polski rysownik, ilustrator i malarz.

Artysta w 1880 roku osiedlił się w folwarku Anielin (ok. 200 hektarów na terenie dzisiejszego Otwocka i Józefowa), zakupionym od Zygmunta Kurtza, byłego właściciela majątku Otwock Wielki. W swojej posiadłości nad rzeką Świder, wybudował według własnych projektów kilkanaście charakterystycznych domów na wynajem, zwanych później świdermajerami. Nazwa ta została wymyślona przez Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

Budynki te charakteryzują się elementami tradycyjnego budownictwa mazowieckiego. Posiadają lekkie konstrukcje i bogato zdobione pawilony. Domy inspirowane były m.in. architekturą szwajcarską, która została wzbogacona o werandy i przedsionki.

Przed wojną świdermajerów znajdujących się w Otwocku i jego okolicach były setki. Obecnie szacuje się, że budowli zostało około 200. Każda z nich może pochwalić się nie tylko unikatową architekturą, ale również ciekawą historią.

Wśród tych drewnianych konstrukcji, obok których nie można przejść obojętnie, należy wymienić:

Willę Kahanę, znajdującą się przy ulicy Marii Konopnickiej 7A. Pierwszym właścicielem pięknego, a zarazem tajemniczego budynku był M. Kahan. W piętrowym drewniaku, do tej pory w dobrym stanie zachowały się ażurowe drewniane detale zdobiące balkony i oszklone werandy charakterystyczne dla architektury stylu nadświdrzańskiego. Willa uchodzi za jeden z najcudowniejszych przetrwałych do dziś świdermajerów. Dom na stałe zapisał się również na kartach rodzimej kinematografii. Kręcono tam jeden z najbardziej wzruszających filmów powstałych w XXI wieku pod tytułem "Pora Umierać". Premiera tytułu miała miejsce w 2007 roku, z kolei zdjęcia powstawały od maja do czerwca 2006 r. Reżyserką i scenarzystką produkcji jest Dorota Kędzierzawska, w rolach głównych wystąpili natomiast Danuta Szaflarska i Krzysztof Globisz.

Willę Wedlów, znajdującą się przy ulicy Hugona Kołłątaja 92. Pierwszym właścicielem budynku był Edmund Sikorski, jednak to nie on sprawił, że willa ulokowana w pięknej scenerii, cieszy się dziś tak dużą sławą. W 1910 roku część wspomnianego folwarku zakupiła rodzina Wedlów. To właśnie za sprawą czekoladowych sztukmistrzów, drewniany dworek ma dzisiaj swoje zaszczytne miejsce na kartach historii Mazowsza. To właśnie tam najprawdopodobniej wymyślono nazwę "Ptasie Mleczko".

Willę Lalę, znajdującą się przy ulicy Reymonta 29. W tym domu mieszkał i tworzył Władysław Stanisław Reymont. Wybitny pisarz najprawdopodobniej nigdy by tam nie trafił, gdyby nie jego ukochana. Mowa o Aurelii Szabłowskiej z domu Schatzschnejder, z którą 15 lipca 1902 roku w Kościele Karmelitów Nawiedzenia NMP na Piasku w Krakowie pisarz wziął ślub. Cztery lata później dom zakupił teść noblisty Jakub Schatzschnejder, dzięki czemu artysta mógł tam przebywać i szukać natchnienia do kolejnych powieści i wierszy. Reymont robił to bezustannie, mieszkając tam w latach 1908-1918. W ciągu dziesięciu lat, jeden z najwybitniejszych pisarzy w dziejach polskiej literatury stworzył w Otwocku wiele utworów i dzieł. Do tych najważniejszych bezapelacyjnie należy zaliczyć czwarty tom "Chłopów" pod tytułem "Lato".

Miasto staje się coraz bardziej atrakcyjną przestrzenią dla inwestorów. Wszystko za sprawą ciągłego rozwoju i inwestowania w infrastrukturę. Dynamicznie ewoluuje tu przedsiębiorczość, handel i budownictwo.

Otwock jest atrakcyjnym obszarem dla inwestorów. Ma własną dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną: oczyszczalnię ścieków i składowisko odpadów komunalnych. Posiada wiele ciekawie zlokalizowanych terenów pod budownictwo mieszkaniowe, przemysł i rekreację - chwalą się władze miasta.

Otwock jest bardzo dobrze skomunikowany z Warszawą. Dojedziemy tam m.in. dzięki pociągom:

• Szybkiej Kolei Miejskiej
• Kolei Mazowieckich
• PKP Intercity