Tajemniczy tunel pod blokami na Placu Inwalidów w Warszawie. Dlaczego pozostaje zamknięty?

Fort Gieorgija, następnie zaś przemianowany na "Hauke-Bosaka" to jeden z fortów Cytadeli Aleksandrowskiej, stanowiącej trzon tzw. Twierdzy Warszawa. Został on wzniesiony w latach 1863 - 1864 pomiędzy dwoma innymi zabudowaniami tego typu: fortami Siergieja i Pawła. Z cytadelą budowlę łączył potężny, sklepiony kolebkowo tunel o długości 350 i wysokości 3 metrów. W terminologii wojskowej konstrukcja nosi nazwę poterny. Przez jego środek przebiega kanał odwadniający ze studzienkami. Fort Gieorgija po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zmienił nazwę na Hauke - Bosaka. Jego patronem został bohater Powstania Styczniowego. Konstrukcję zaczęto rozbierać w roku 1925, gdy ruszyła zabudowa okolic placu Inwalidów. Sam tunel, choć był istotną i znaczącą z punktu widzenia fortyfikacji warszawskich konstrukcją, nie został ujęty na planach urządzeń podziemnych stolicy.

Przed 1939 rokiem budowla pełniła rolę… pieczarkami, zaś w trakcie II Wojny w tunelu działała konspiracyjna strzelnica Narodowej Organizacji Wojskowej, W trakcie Powstania Warszawskiego w miejscu tym ukrywała się ludność stolicy. Poterna zachowała się do czasów współczesnych w dosyć dobrym stanie. W latach 50., podczas przebudowy al. Mickiewicza, uszkodzono jednak jej fragment podczas wykonywania odwodnienia jedni. Od tego czasu wnętrze tunelu zalewane jest wodą do wysokości ponad 1,5 metra. Grunt nad tunelem zaczął także osiadać i konieczne stało się właściwe zabezpieczenie poterny, między innymi poprzez zamknięcie wejścia do niej.

W 2000 roku tunel, dzięki staraniom Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji udało się wpisać do rejestru zabytków stolicy. Cztery lata później przeprowadzono szereg prac naprawczych, które miały zabezpieczyć tunel przed dalszym niszczeniem. Przez lata pojawiły się także plany, by budowle udostępnić do zwiedzania mieszkańcom Warszawy, jednak jej stan dziś na to nie pozwala. Sam tunel znajduje się m.in. w bliskim sąsiedztwie stacji metra Poterna fortu Hauke - Bosaka pozostaje więc jednym zabytków okresu panowania carskiej Rosji w Warszawie do którego warszawiacy nie mają dostępu. To, niestety, szybko się nie zmieni.

Temat przypomniała radna Anna Świeżawska z Żoliborza. - Tunel obecnie niszczeje, choć po II wojnie światowej zachował się w niezłym stanie. A gdyby tak dokonać renowacji i udostępnić zwiedzającym? - napisała w mediach społecznościowych.

Podobny pomysł pojawił się ostatnio na Targówku. Tam dawny tunel metra miał być wykorzystywany jako muzeum transportu. Niestety śmiała inicjatywa nie została podjęta przez władze dzielnicy.