Tylko u nas: poufne dokumenty z PRL-u. Niepublikowane mapy Bemowa i Bielan ze stanu wojennego

Od 1945 roku znaczny obszar Bemowa został utajniony. Postronne osoby były legitymowane, a brak munduru lub towarzystwa osoby umundurowanej zwiastował kłopoty. To był obszar zamknięty dla ludności cywilnej. Dopiero w latach 80-tych wojsko przekazało część terenów miastu pod zabudowę mieszkaniową.

- To jest mapa, która budzi ciekawość. Do końca nie wiadomo, czy patrząc na tę mapę, widzimy stan realny na tamte lata, czy są jedynie propozycje zabudowy tamtego terenu. Z jednej strony dziwne jest to, że mapa określana jest jako poufna, ale z drugiej strony, szybko można dostrzec, że pewnych rzeczy tam nie ma. Zatajono np. Fort Wawrzyszew, jeden z obiektów wojskowych - tłumaczy dr Paweł Brudek, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii.

- Dziwnie też pokazane jest lotnisko. W zasadzie na mapie go nie ma, ponieważ mamy widoczną ulicę Powstańców Śląskich, ale nie ma żadnych oznaczeń dotyczących pasu głównego lotniska, który tam dochodził. Część lotniska, która wciąż istnieje, jest na tej mapie całkowicie zatajona - mówi dr Burdek.

Zobacz też: Dzielnica na płycie lotniska. Zobacz początki Bemowa na archiwalnych zdjęciach [GALERIA]
Okazuje się, że mapy tworzone w tamtym czasie nie skupiały się wcale na tym, żeby jak najdokładniej pokazać rzeczywistość. Kartografowie i zespoły zaangażowane w ten proces, bardziej pilnowały, żeby za dużo po prostu nie pokazać.

- Do 1989 roku kwestie zafałszowań, przeinaczeń, dystansów pomiędzy różnymi miastami i obiektami, celowa niedokładność map turystycznych była automatyczne. Lotnisko w tamtym czasie podlegało pod Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, co wyłącza jego szanse na pokazanie go na mapach. Z resztą lotnisko po raz pierwszy było pokazane na mapach dopiero w 1991 roku - tłumaczy dr Paweł Burdek, który jest jednym z inicjatorów niedawno rozpoczętych spotkań "Bemowo Nieodkryte", gdzie przedstawiana jest mało do tej pory znana historia dzielnicy.

- Ta mapa pokazuje szkieletowy zarys tego co ma być. Na mapie Bemowa nie widzimy większości dzielnicy. Strasznie sztucznie przestrzeń jest wsadzona w to, co dookoła jest. To jest pewien surrealizm tej mapy, która rzeczywistość pokazuje wybiórczo. Zupełnie nie wiemy, co otacza ten teren. Ciekawą kwestią jest praca kartografa w tamtych latach, który musiał brać pod uwagę ogromny zespół instrukcji na temat czego nie wolno mu pokazać. W momencie powstawania tej mapy wojsko wciąż było obecne na Bemowie. Obok placów budowy osiedli mieszkalnych, funkcjonują obiekty tajne jak np. na ul. Widawskiej. To jest strasznie ciekawy moment w dziejach tej dzielnicy - podsumowuje historyk Bemowa.

Jeśli jesteś zainteresowany patronatem naszemiasto.pl – napisz pod adres [email protected]
Jeśli chciałbyś zrobić projekt niestandardowy z naszemiasto.pl – napisz pod adres [email protected]