Była symbolem rosyjskiej władzy w Warszawie. Piękna cerkiew zburzona prawie sto lat temu

Ogromna cerkiew, z pięcioma kopułami oraz wielką dzwonnicą, zbudowana została w stylu starorosyjskim. Podobna budowla stoi na Placu Czerwonym w Moskwie i jest symbolem miasta. Cerkiew św. Michała miała być znaczącym punktem w Warszawie, ale tylko z perspektywy rosyjskiego zaborcy. Nic dziwnego, że Polacy postanowili ją zburzyć.

Powstała dla potrzeb wojska zaborczego, po dwóch latach budowy. Otwarto ją dokładnie 21 grudnia 1892 roku. W pobliżu stacjonował wtedy Litewski Pułk Lejbgwardii, który korzystał z prawosławnej cerkwi jako części koszar. Była to elitarna jednostka, dlatego władze nie szczędziły pieniędzy na budowę. Wydano na nią aż 130 tys. rubli. Dla porównania, w tym samym czasie przeciętny robotnik otrzymał w Warszawie wynagrodzenie warte niewiele ponad pół rubla (niektóre źródła podają, że 55 kopiejek).

Mniej więcej w tym miejscu, w latach 1892-1923 istniała cerkiew

Po oddaniu do użytku, majestatyczna bryła wyłaniała się znad Parku Ujazdowskiego. Wewnątrz, w czasie nabożeństwa, mieściło się nawet tysiąc osób. Na ścianach widniały freski autorstwa malarza Aleksandara Muraszko. Stworzył on też główny dwurzędowy ikonostans, który przypominał ten z soboru św. Włodzimierza w Kijowie. W świątyni znalazła się także relikwia św. Jana Rycerza.

Gdy w 1915 roku armia rosyjska wycofała się z Warszawy, cerkiew opustoszała. Przez krótki czas działała jako świątynia ewangelicka, ale koniec końców postanowiono o zniszczeniu symbolu okupacji. Ostatecznie Cerkiew św. Michała Archanioła została rozebrana w 1923 roku, oficjalnie ze względu na zły stan budynku. Działania te wynikały jednak prawdopodobnie z tzw. rewindykacji cerkwi, która odbyła się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Z tych samych przyczyn zburzono także sobór św. Aleksandra Newskiego na obecnym placu Piłsudskiego oraz cztery inne cerkwie.

Zdjęcia dzięki uprzejmości warszawa1939.pl