Krakowskie Przedmieście [ 7 cudów Warszawy - nominacja]

7 cudów Warszawy: Zobacz nominowanych i zgłoś swoje propozycje

Niczym klamrą Krakowskie Przedmieście spinają dwa najstarsze warszawskie pomniki: Kolumna Zygmunta i Mikołaja Kopernika. A co wewnątrz?

Jak Czerskie Przedmieście Krakowskim się stało

Obecne Krakowskie Przedmieście ma swoje korzenie w XIV w., gdy biegła tędy Droga Czerska łącząca nowopowstałą Warszowę (nazwa Warszawa zaczęła się pojawiać w dokumentach dopiero w wieku XVII) z ówczesną stolicą Księstwa Mazowieckiego – Czerskiem.

Na przestrzeni dziejów poszczególne odcinki traktu nazywane były w różny sposób. Jednak z chwilą wybudowania kościoła i klasztoru Bernardynów (dziś kościół św. Anny), dawny Rynek Przedmiejski uzyskał miano placu Bernardyńskiego. Natomiast południowa część drogi, przy której z początkiem XVI w. wzniesiono drewnianą kaplicę, będącą zaczątkiem późniejszego kościoła św. Krzyża, otrzymała miano Drogi ku Krzyżowi.

Za panowania trzech Zygmuntów znaczenie miasta wzrasta. Trakt Czerski łączy dwa najważniejsze miasta w Rzeczpospolitej Obojga Narodów i zmienia swą nazwę na Krakowskie Przedmieście.

Burzliwe dzieje Krakowskiego Przedmieścia

Na przestrzeni wieków Krakowskie Przedmieście było świadkiem wielu doniosłych wydarzeń, m.in. hołdów książąt pruskich, składanych władcom na placu Bernardyńskim, triumfalnych wjazdów zwycięzkich wodzów, jak Żółkiewski czy Sobieski, pogrzebów wybitnych Polaków (ks. Józefa Poniatowskiego, Stanisława Staszica, Stanisława Moniuszko, Bolesława Prusa, Józefa Piłsudskiego), a w czasach zaborów doświadczyło manifestacji patriotycznych krwawo tłumionych przez Kozaków.

Pomimo burz dziejowych, Krakowskie Przedmieście wciąż piękniało: parcele mieszczan wykupywane przez magnaterię wznoszącą coraz to wspanialsze siedziby tuż obok budowanych wyniosłych barokowych świątyń. Wiek XIX przyniósł wybitne dzieło Corazziego – Pałac Staszica oraz pomniki Kopernika i Mickiewicza, ale również modę na rozliczne nadbudowy kamienic w celu zwiększenia lokali czynszowych, co w znaczny sposób oszpeciło ulicę.

Później przyszedł czas zniszczeń, zagłady podczas II wojny światowej. Dumne, historyczne budowle legły w gruzach, odbudowa trwała do lat 60. XX wieku.

Ulica może poszczycić się obiektami o długiej historii, i w wielu przypadkach nieprzerwanej. Oprócz kościoła św. Krzyża (zniszczonego w czasie Powstania Warszawskiego) pozostałe nie zostały przez hitlerowców unicestwione i możemy podziwiać ich autentyzm. Podobnie jak obecny Pałac Prezydencki czy pomniki (Matki Boskiej Passawskiej, Kopernika, Chrystusa dźwigającego krzyż).

Salon Warszawy coraz bliżej

Przeprowadzony kilka lat temu generalny remont ulicy nadał jej nowego blasku. Na kubikach umieszczono weduty Canaletta, dzięki którym można porównywać zmiany w mieście. Ciekawe, czy ktoś zauważył, że kiedyś Zygmunt III pokryty był złotem. Skoro już mowa o kolumnie, to od strony północnej na kartuszu, mówiącym o powojennej odbudowie, można dowiedzieć się, kto był wówczas prezydentem Rzeczpospolitej.

Niektóre budynki czeka jeszcze remont, a gdy i to się spełni, określenie "salon Warszawy" będzie w pełni zasłużony.

Ciekawe, czy dzisiaj Bolesław Prus w swoich cotygodniowych kronikach zachwycałby się nowym wizerunkiem Krakowskiego Przedmieścia? Może warto podpowiedzieć Mistrzowi, że jedna z najbardziej warszawskich ulic, gdzie w kilku miejscach umieścił akcję „Lalki”, to prawdziwy cud.

[7 cudów Warszawy:](https://warszawa.naszemiasto.pl/wybierz-z-nami-7-cudow-warszawy/ar/c1-2981866)[ Zobacz nominowanych i zgłoś swoje propozycje](https://warszawa.naszemiasto.pl/wybierz-z-nami-7-cudow-warszawy/ar/c1-2981866)