Spadek

To nie będzie tekst o spadku ciśnienia, kursów giełdowych, temperatury czy po bogatym dziadku.
W komentarzu do tekstu Krysi zacząłem pisać o spadku po naszych „kochanych" przodkach i później zaborcach. Z tym spadkiem żyjemy.
Po przodkach – otrzymaliśmy pijaństwo. Tak, tak. Przy prawie każdym folwarku była gorzelnia. Nie wszystko dawało się sprzedać – więc przydzielano chłopom „działki" do wypicia. Wiadomo – głupim i ciągle zamroczonym lepiej się kierowało i rządziło. A że nasza kochana „błękitna krew" też za kołnierz nie wylewała – to efekty mamy do dziś.Po przodkach – warcholstwo, pieniactwo. Sądy nie wyrabiają z osądzaniem nie tylko dlatego, że mamy głupie, czasochłonne procedury. Nie wyrabiają, bo nasi rodacy z każdym g...em lecą do sądu.
Po przodkach – „jakoś tam będzie".
Po przodkach – „Bóg, honor, ojczyzna" – tylko że większość potrafi te słowa wyartykułować, nie rozumiejąc ich.
Po przodkach – wciskanie kitu komu się da, byleby zaistnieć publicznie (vide – nasz Sejm i mówiące głowy w telewizji)Itd., itd.
Część druga: - zaborcy.Zamordyzm – trzymali nas krótko. Buntowaliśmy się, ale głównie po prawej stronie Wisły.Dla maluczkich pozostało: „pokorne cielę dwie matki ssie", dla bardziej wykształconych – konik, szabelka, zachowania tożsame z Kmicicem. Co obce, to złe. (Kmicic: kto nie potrafił pacierza po polsku – pod nóż). Piłsudski doskonale to rozumiał i też trzymał za mordę (vide – Bereza Kartuska, zamach stanu).
Wynaradawianie – to walka o utrzymanie swojej tożsamości doprowadziła do powstania elektoratu PiS-owskiego, „prawdziwych Polaków", mylenia księdza z Bogiem.
Z tym wiąże się i kultura. Nie tylko ta przez duże „K", także ta osobista. Żeromski w „Ludziach bezdomnych" opisuje, jak Szwajcarzy nie mogli się pogodzić z polską dziczą (dzieci brata Judyma poniszczyły roślinność w miejscu zamieszkania), natomiast polska rodzina nie potrafiła zrozumieć, że po prostu w Szwajcarii są inne standardy życia i współżycia.
Po odzyskaniu niepodległości – w II Rzeczpospolitej, trzeba było przeprowadzić akcję „sławojki", aby zacząć zmieniać zachowania mieszkańców zaboru rosyjskiego. Ale i tak zdarzało się, że sławojki służyły do przechowywania wędlin.
Ci, co przyjechali w ramach łączenia rodzin z ZSRR, osiedlali się na naszych ziemiach odzyskanych. Ich gospodarstwa natychmiast stały się wizytówką miejsca ich pochodzenia – syf, bałagan, brak poszanowania wszystkiego. Z czasem to się zmieniło. Teraz trudno poznać, która rodzina z jakiej części świata przyjechała.Ten brak poszanowania wspólnej przestrzeni, obsr...e trawniki, obsi...ne bramy, rozrzucone śmieci, wstręt do higieny – to też spadek. Tylko że wielu nie chce się od niego wyzwolić.
Otrzymaliśmy w spadku również Polonię. Najpierw z Galicji – zabór austriacki. Ucieczka przed biedą. Później – z zaboru rosyjskiego i najmniej – z pruskiego. Po nich do tej pory mamy stereotypy: „Polak-brudas, Polak – złodziej, Polak – pijak". Pamiętam, jak w Halifaksie wchodziliśmy do supermarketu, to w sklepie przez głośniki słychać było: „Uwaga, grupa Polaków". Każde pokolenie oddawało swoich najbardziej przedsiębiorczych przedstawicieli innym państwom. Ci, co teraz wyjeżdżają, nadal muszą się mierzyć ze spuścizną po nich.
Czy ot, tak sobie, powstało powiedzenie: „Módl się i pracuj, aż garb Ci sam wyrośnie?"
Na pewno nie poruszyłem wszystkiego. Mam nadzieję, że wyjdzie to później. Wielu ten tekst się nie spodoba – ale przecież nigdy wszystkim się nie dogodzi.
Pocieszające jest jedno – stajemy się obywatelami świata, a nie zaścianka.
Manro