Zabytkowa szubienica na Woli. Dzielnica niepokoi się stanem zabytku i wzywa PKP do opieki konserwatorskiej. Jest odpowiedź kolejarzy

Wola to dzielnica o niezwykle bogatej historii, również tej tragicznej. Na jej terenie znajduje się wiele zabytków, a także miejsc pamięci poświęconych poległym w trakcie wojny i okupacji. Jednym z takich miejsc jest zabytkowa szubienica przy ul. Mszczonowskiej.

Szubienica stanowi materialne świadectwo zbiorowej egzekucji przeprowadzonej przez Niemców w 1942 roku. W odwecie za akcję "Wieniec" publicznie powieszono tutaj część z 50 wszystkich straconych w ramach represji więźniów- przekazał Krzysztof Strzałkowski, burmistrz Woli.

Po wojnie obok szubienicy postawiono pamiątkową tablicę projektu Karola Tchorka, a także krzyż.

Dotychczas sytuacja wyglądała tak, że tablicą oraz krzyżem opiekowała się dzielnica, ponieważ takie otrzymaliśmy kompetencje. Problem polega na tym, że tytuł prawny do znajdującej się obok szubienicy posiada PKP i w świetle obowiązujących przepisów to kolejarze mają obowiązek prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich oraz zabezpieczenia i utrzymania zabytku w najlepszym stanie - powiedział radny Woli Krystian Wilk.

Stanem szubienicy zainteresował się burmistrz Woli, który wysłał do prezesa PKP list w tej sprawie.

Po pierwsze pytam w nim, w jakim stanie jest szubienica i jakie działania zostały podjęte, aby utrzymać zabytek w jak najlepszym, możliwym stanie. Po drugie, zaproponowałem spółce PKP S.A. porozumienie, w ramach którego określilibyśmy podział obowiązków związanych z ochroną tego cennego obiektu. Mam nadzieje, że odpowiedź nadejdzie szybko - powiedział Krzysztof Strzałkowski.

Nieruchomość, na której jest zlokalizowana szubienica posiada nieuregulowany stan prawny, w związku z tym spółka nie posiada tytułu prawnego zarówno do tego terenu jak i zabytku - przekazał Bartłomiej Sarna z wydziału współpracy z mediami PKP S.A.

Zaznaczył też, że obiektem opiekuje się jedna z organizacji pozarządowych. Potwierdza to również mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków. - Według naszej wiedzy szubienicą i jej okolicą opiekuje się jedno ze stowarzyszeń zajmujących się ochroną zabytków - powiedział rzecznik MWKZ Andrzej Mizera.

Kolejarze deklarują, że są otwarci na rozmowy z samorządem w tej sprawie.

Jednak pismo burmistrza Dzielnicy Wola skierowane do PKP S.A. nie zawiera żadnych konkretów dotyczących treści ewentualnego porozumienia. W związku z tym oczekujemy od burmistrza na skonkretyzowanie koncepcji porozumienia - zaznaczył Sarna.

Jednocześnie podkreślił, że obecnie trwa postępowanie o wpisie terenu do rejestru zabytków, które jest wprowadzone w stosunku do samorządu, a nie PKP S.A. Rzecznik MWKZ potwierdził, że szubienica jest w rejestrze zabytków, a w tej chwili trwa postępowanie o taki wpis dla terenu wokół.

Po ostatniej wizycie naszych pracowników nie ma żadnych zastrzeżeń do stanu zabytku. Nie jest idealny, ale nie stwierdzono większych zastrzeżeń - powiedział Mizera. Dodał, że szubienica jest specyficznym zabytkiem - wykonanym z drewna, stojącym na otwartym terenie i w związku z tym narażonym na szkodliwe warunki atmosferyczne. - Ciężko taki zabytek przed nimi zabezpieczyć - wyjaśnił.

Na Odolanach, niemal na tyłach Dworca Zachodniego, na ul. Mszczonowskiej, stoi drewniana szubienica z 1942 roku.

Tu 16 października 1942 roku hitlerowcy powiesili dziesięciu patriotów polskich, zakładników za akcję wysadzenia torów kolejowych - napisano na obelisku.

Niemcy w odwecie za skuteczną akcję wysadzenia torów przeprowadzoną przez polskie podziemie, rozstrzelali na Wydmach Łuże 39 więźniów Pawiaka. O świcie następnego dnia w pięciu punktach na peryferiach Warszawy publicznie powieszono kolejnych 50 więźniów.

Szubienica przy ul. Mszczonowskiej jest jedyną zachowaną z prawdopodobnie pięciu zbudowanych w tej okolicy. Po 1945 przy szubienicy postawiono pamiątkową tablicę projektu Karola Tchorka. Szubienica została zbudowana z trzech słupów telegraficznych. Obok kiedyś znajdowała się druga, identyczna.

Źródło: PAP / Urząd Dzielnicy Wola