Zamiana posiadłości między biskupem a Krzyżakami (Cz.1)

W komentarzach do mojego artykułu: "Data przejęcia Grudziądza przez Krzyżaków w świetle dokumentów i historiografii", pojawiło się ok. 60 komentarzy.

http://www.mmgrudziadz.pl/artykul/data-przejecia-grudziadza-przez-krzyzakow-w-swietle-dokumentow-i-historiografii#comment-442356 
 
Te komentarze, to  faktycznie jest  wymiana argumentacji między mną a użytkownikiem Jacek2805.
Nie znam zawodu tego użytkownika. Może być hydraulikiem, lekarzem, inżynierem, itd. To nie jest istotne. Ta osoba, w przenośni włączyła się do ruchu drogowego na drodze publicznej. Wszystkich użytkowników drogi obowiązuje kodeks drogowy. W tym przypadku, dosłownie jest to włączenie się w nurt badań historycznych.
Użytkownik Jacek2805 w swoich artykułach już nie tylko popularyzuje wiedzę, ale pokazuje się od strony badacza, że to czy tamto nie jest zgodne z prawdą historyczną. Zajmuje on stanowisko badawcze.  Włączył się do badań, dobrze, ale trzeba też przestrzegać zasad, obowiązujących przy pisaniu artykułów naukowych i popularnonaukowych. Gdy w komentarzu został odesłany do analizy dokumentu, z tego zrezygnował. Posunął się nawet do podważenia kompetencji i umiejętności zawodowych autora artykułu.
Cytaty komentarzy:
Jacek2805:
Pan @Marek Szajerka oczywiście posiada tę publikacje i ją przeczytał jak mniemam. Taki żarcik. Co taki historyk jak pan zrobiłby bez tej Wikipedii, aż strach pomyśleć.
Zakończmy już tę farsę z jaką pan traktuje podejście do tematu.   
Marek Szajerka: 
@Jacek2805: Jest Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, proszę sobie tam znaleźć i poczytać. Przy okazji trzeba odróżnić wstawki wydawcy od tekstu oryginalnego. 
Życzę przyjemnej lektury. Mogę z tego zrobić oddzielny artykuł, analizujący informację o dokumencie, zawartą w publikacjach z 1768 roku i 1868 (X.Froelich) oraz 1885 r., ze skanami stron. Nie będzie to żart. Dokument zasadniczy jest po łacinie.
Jacek2805:
Z całym szacunkiem
@Marek Szajerka ale pańskie "analizy" niczego nie zmienią. Niech pa da sobie spokój. Żeby poddawać analizie dokumenty w języku łacińskim czy niemieckim to przede wszystkim trzeba te języki biegle znać. Ja nie znam przyznaję. Pan też nie, ale jak pana znam tego pan nie przyzna.  
  
W związku z tym zdecydowałem się Państwu pokazać w oddzielnym artykule, jak przez prawie 250 lat różnie odczytywano informacje zawarte w tym dokumencie. Za punkt wyjścia przyjąłem tekst dokumentu opublikowany w 1768 r. We wszystkich analizowanych źródłach  mamy do czynienia z regestami, czyli streszczeniami. Nie są to już dosłowne dokumenty z XIII w. W ich  treść ingerowano w 1768,1836, 1868, 1885. Dostajemy informację przetworzoną o tym fakcie.
Informację o dokumencie, (dokumentach) można przeczytać w regestach, czyli streszczeniach, wykonanych w XVIII-XIX w. Kwestię innych dokumentów, umownie pomocniczych w tej kwestii,  poruszę w następnym odcinku.
W Neues Preussisches Urkundenbuch […] Band I. z 1885 r., dokument 35, występuje nazwa Christburg.
Zapis daty i jej odczyt:

35. 1254. December 22. Graudenz. […].
    Datum in Chrudencz Anno Domini Mo. CCo Quinto.  XIo. Kalendas Januarii.
    Autor regestu uznał, że dokument wystawiono w Grudziądzu 22 grudnia 1254 r.
    X. Froelich swoją historię powiatu grudziądzkiego wydał w 1868 r., czyli prawie 20 lat przed wydaniem dzieła C.P. Woelky, Neues Preussisches Urkundenbuch. […], . Korzystał z  regestu Codex Diplomaticus Prussicus, opracowanego przez J. Voigt i wydanego w Królewcu w 1836 r. Na s. XIV, przy roku 1255  jest informacja Marienwerder i Christburg. Ta informacja nie różni się wiele swoją objętością od informacji z 1885 r. ,(1, 2).
    Zapis daty i jej odczyt:
    Dat. Graudenz 1255. Under. Kalend. Jan.
    J. Voigt nie podawał dat dziennych.
    W swoim regeście odesłał do wcześniejszego regestu, opracowanego przez Friedericha von Dreger i wydanego w 1768 r., w Berlinie. W regeście tym streszczenie dokumentu jest obszerniejsze. Są tam też inne nazwy geograficzne, (3).
    Zamiast Christburga jest zapis:
    „[…] in qua situm est opidum de Cristburg duximus […]”
    Zapis odnośnie Kwidzyna jest tam następujący:
    „[…] in qua situm est castrum & ciutas insule sancte Marie […]”.
    Bardzo istotne w tym streszczeniu jest rozróżnienie opidum de Cristburg i castrum & ciutas w przypadku Kwidzyna. Odnośnie Cristburga nie podnosi się go do wyższej rangi civitas, jak w przypadku Kwidzyna.
    W języku łacińskim znaczenie słowa oppidium na pierwszym miejscu to obwarowane miejsce, twierdza. Taka pozycję np. na mapie Henenbergera miał zamek w Rogóźnie.
    Na co dzień się o tym współcześnie nie pamięta, ale w Kwidzynie w średniowieczu były obok siebie dwa zamki. Biskup zamieszkał w zamku krzyżackim, natomiast zachowany do naszych czasów zamek, to zamek kanoników kapituły pomezańskiej. Z dokumentu wynika, że nastąpiła zamiana terytoriów ale i też obiektów. Warownię Cristburg wymienił biskup na zamek w Kwidzynie, castrum.
    Datacja dokumentu:
    Acta sunt hec in Grudenez Anno domini millesimo duecentesimo quiquagesimo quinto. vndecimo Kalendas January
    Zapis daty wystawienia dokumentu w regeście z 1768 r. jest pełniejszy od późniejszych zapisów. Warty podkreślenia jest zaimek  haec, (w dokumencie hec). Wskazuje on na relację między wystawcą dokumentu, w tym przypadku biskupem pomezańskim Ernestem a miejscem wystawienia dokumentu. To zostało pominięte w regestach z 1836 i 1888 r.
    W łacinie hic, haec, hoc – ten ta, to (ten bliższy, ten mój). Jest to informacja, że dokument wystawiony został w naszym Grudziądzu. Zawiera informację o aktualnym prawie własności wystawcy dokumentu odnośnie Grudziądza.
    Dlatego zapewne X. Froelich tak silnie akcentował, że zamiana między biskupem Ernestem a Krzyżakami dotyczyła Grudziądza i Kwidzyna a nie Dzierzgonia.

Linki do Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej:
Friderich von Dreger, Codex Pomeraniae […], Berlin 1768, s. 364-368, dokument nr 256 i 259
http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=53680&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=
Johannes Voigt, Codex Diplomaticus Prussicus, Królewiec 1836, s XIV
http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=22378&from=publication
C.P. Woelky, Neues Preussisches Urkundenbuch. […], Gdańsk 1885. Nr 35.
http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=30721&from=publication
                                                                             Opis ilustracji

Źródło Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa

1. Regest z 1836 r.
2. Regest z 1888 r.
3. Strona z pracy F. v. Dregera.
4. Strona tytułowa regestu F. v. Dregera.
                                                                                                                               C.d.n.