56. rocznica śmierci generała Fieldorfa

Generał Fieldorf był jedną z najważniejszych postaci polskiej konspiracji: Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i "Nie". Był wielokrotnie odznaczany przez władze Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości (1932), Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta (1937) oraz złotym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari (1944).

Na krótko przed upadkiem powstania warszawskiego, we wrześniu 1944 otrzymał awans do stopnia generała brygady i mianowanie na stanowisko Naczelnego Komendanta organizacji NIE, kadrowego odłamu Armii Krajowej przygotowanego do działań w warunkach sowieckiej okupacji.

7 marca 1945 został aresztowany przez NKWD w Milanówku pod fałszywym nazwiskiem Walenty Gdanicki i nierozpoznany został zesłany do obozu pracy na Uralu. Po odbyciu kary, w październiku 1947 powrócił do Polski i osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej. Potem przebywał w Warszawie i Krakowie, aż w końcu osiadł w Łodzi.

Trzy lata po powrocie z zesłania do kraju - 10 listopada 1950 roku - został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Mimo nacisków nie zgodził się na współpracę z reżimem. Został fałszywie oskarżony o wydanie rozkazu rozstrzeliwania przez AK lewicowych działaczy i partyzantów radzieckich. 16 kwietnia 1952 Sąd Wojewódzki dla miasta Warszawy skazał go na śmierć jako „zdrajcę narodu polskiego”. Prośba o ułaskawienie została odrzucona, prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok przez powieszenie wykonano 24 lutego 1953 roku w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Do dziś nie wiadomo, gdzie pochowano ciało generała.

W 1989 roku August Emil Fieldorf został rehabilitowany - uznano, że „nie popełnił zarzucanego mu czynu”. 30 lipca 2006 roku prezydent Polski Lech Kaczyński odznaczył go pośmiertnie Orderem Orła Białego.

Sylwetkę generała postanowił przywołać Ryszard Bugajski, reżyser słynnego "Przesłuchania". W swoim najnowszym filmie, zatytułowanym "Generał Nil", podejmuje próbę rekonstrukcji ostatnich lat życia Fieldorfa. Opowieść rozpoczyna się w momencie jego powrotu do Polski z zesłania na Ural, na który trafił po aresztowaniu w 1945 przez NKWD. Obrazowi towarzyszą retrospekcje z okresu okupacji i konspiracyjnej działalności generała, szczególnie zamach na kata Warszawy, dowódcę SS i policji niemieckiej na dystrykt warszawski, Franza Kutscherę.

W postać generała "Nila" wcielił się wybitny polski aktor Olgierd Łukaszewicz. Film ukaże się w kinach 17 kwietnia 2009 r.

Zobacz również:
Zamach na Franza Kutscherę - inscenizacja historyczna
"Mokotów 1944" – inscenizacja historyczna
65. rocznica "Akcji Kutschera"
Tu były granice getta...