"Ja bym na placu Defilad postawił fontannę"

- Byłem na placu, byłem pod nim i nad nim. Za każdym razem czułem się bardzo mały - mówił podczas czwartkowego wykładu Gunther Vogt, twórca m.in. otoczenia Galerii Tate Modern, oraz placu przed Parlamentem Wielkiej Brytanii.

- Zapytałem moich kolegów, czy wiedzą, jak duży jest plac Defilad. Żaden z nich, choć uwielbiają się popisywać swoją wiedzą, nie odpowiedział. Kiedy już się dowiedzieli, jednogłośnie stwierdziliśmy, że jest tylko jeden plac na świecie, który może się z nim równać swym ogromem i nieokiełznaną przestrzenią. To chiński Tian'anmen w Pekinie - tłumaczył Vogt.

Zamiast rzeźby fontanna

Według architekta, właśnie wielkość obszaru, jaki trzeba zagospodarować, sprawia największe trudności.

- Przed muzeum powinna stanąć rzeźba, ale ta już jest. Nic nie jest w stanie konkurować skalą z Pałacem Kultury i Nauki, mógłby więc powstać zieleniec. Ale ten jest po drugiej stronie w parku Świętokrzyskim - wyjaśniał Vogt.

Więc co? Doszukiwali się jakiejś odpowiedzi słuchacze. - Przychodzi mi na myśl fontanna. Najlepsza byłaby taka, która w lecie pozwoli zapomnieć o wielkich koncernach. Żebym wchodząc na plac mógł nabrać wody w ręce albo nalać jej do swojej butelki i rozkoszować się nią za darmo, bez konieczności układania się przed wielkimi koncernami, które za tę substancję każą sobie płacić - mówił Vogt.

Drugi konkretny pomysł, przedstawiony przez architekta, to umieszczenie na powierzchni placu znanych z rzymskiego Piazza del Campidoglio wyżłobień, które pełniłyby też rolę kanałów deszczowych. - Mogłyby być też elementem fontanny - zaznaczył Vogt.

Cel: kompleksowy program

Jednak wbrew oczekiwaniom słuchaczy, architekt przyjechał nie z konkretami, a z lawiną pytań. Skąd takie podejście?

- Każdy plac musi mieć indywidualny program. Dlatego zanim usiądzie się do desek kreślarskich, trzeba zadać sobie mnóstwo pytań - wyjaśnił Vogt. Według niego potrzeba szczegółowej wiedzy na temat tego, jakie imprezy miałyby się odbywać na tym terenie, jakiego rodzaju restauracje mają się tam znaleźć itd.

- Gdy projektowałem otoczenie Tate Modern, dostałem jasne instrukcje, że powinienem zapomnieć np. o ławkach, których wyspiarze w ogóle nie wyobrażają sobie w parku. Chcieli trawy, która ma być przyjemna w dotyku nawet kilka minut po deszczu - opowiadał Vogt.

fot.: Mateusz Witczyński

Nie konkrety, a luźny pomysł

Wraz z pytaniami architekt przywiózł ze sobą swoje studium pl. Defilad w formie makiety. - To nie jest projekt. To coś, nad czym powinniśmy dyskutować - wyjaśnił.

Studium zakłada osłonięcie placu od południa budynkiem symetrycznym do planowanego Muzeum Sztuki Nowoczesnej względem linii ul. Złotej.

Sam plac stałby się swego rodzaju dziedzińcem, który zaczynałby się na wysokości dzisiejszych schodów i w formie pochylni pod małym kątem spływałaby aż w miejsce, gdzie połączy się z ul. Marszałkowską.

- Takie rozwiązanie pozwoli podkreślić transparentność najniższych kondygnacji muzeum, które łączyć będą park Świętokrzyski z pl. Defilad - zaznacza Christian Kerez, projektant Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

"Dajcie szansę młodym"

- Sama koncepcja nie wnosi nic szczególnie nowego, jednak Vogt ma bardzo ciekawe podejście do projektowania. Czyli stworzenia najpierw programu dla placu - ocenia Krzysztof Domaradzki, były wiceprezes Towarzystwa Urbanistów Polskich.

Miasto planuje jeszcze jesienią rozpisać konkurs na projekt pl. Defilad. Gunther Vogt radzi, by przerowadzić kosultacje społeczne, a sam konkurs skierować do młodych projektantów, którzy nie ukończyli jeszcze 40 roku życia. Władze miasta nie wykluczają, że w jury zasiądzie właśnie Vogt.

Zobacz także:

Muzeum Sztuki Nowoczesnej: Kerez wraca do pracy

Będzie teatr w Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Koniec wojny między architektem a urzędnikami
Muzeum Sztuki Nowoczesnej - hit czy kit? [foto]
Muzeum Sztuki Nowoczesnej do poprawki