Mazowsze ma kolejny zabytek. Chodzi o niezwykłą mozaikę ceramiczną odnalezioną na terenie parafii w Izabelinie koło Warszawy

Prof. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego mozaikę ceramiczną „Stygmatyzacja św. Franciszka” autorstwa Jerzego Nowosielskiego z 1980 r, odnalezioną na terenie parafii pw. św. Franciszka z Asyżu w Izabelinie.

- Mozaika jest cenna dla polskiej kultury i sztuki sakralnej. Przedstawia wartość artystyczną zarówno pod względem kompozycyjnym, jak też jako dzieło Jerzego Nowosielskiego o cechach stylistycznych oraz ikonograficznych charakterystycznych dla twórczości artysty, ale wyrażonych przy użyciu niezwykłej dla niego techniki. Posiada także wartość historyczną związaną głównie z dziejami kościoła św. Franciszka z Asyżu w Izabelinie oraz związkiem Nowosielskiego z parafią – wyjaśnił prof. Lewicki. – Mozaika, z powodu zastosowania wadliwej technologii, ulegała stopniowemu zniszczeniu i podczas rozbudowy kościoła została całkowicie usunięta i uznana za zniszczoną.

Jak wskazał mazowiecki konserwator zabytków, odnalezienie oryginalnych części kompozycji powoduje, że możliwe będzie uzupełnienie katalogu prac wybitnego artysty i pogłębienie studiów nad jego twórczością.

- Mozaika jest zabytkiem wyjątkowo cennym w kontekście nie tylko regionu, ale także kraju. Wobec powyższego zachowanie jej dla przyszłych pokoleń oraz przywrócenie poprzez planowaną przez parafię konserwację i ponowną ekspozycję w macierzystej świątyni leży w interesie społecznym – przyznał konserwator.

Mozaika ceramiczna została odnaleziona w listopadzie 2022 roku na strychu kościoła w parafii Izabelin. Następnie znalezisko przeniesiono do budynków parafialnych. Kompozycja ocalała niemal w całości, jednak jej stan wymagał konserwacji. Według wstępnej opinii prof. Krzysztofa Chmielewskiego (ASP w Warszawie, Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki), nadaje się do translokacji na ścianę kościoła.

Mozaika „Stygmatyzacja św. Franciszka” została ułożona przez Jerzego Nowosielskiego w dniach 6 – 20 sierpnia 1980 roku na czołowej ścianie wschodniej nawy kościoła, po lewej stronie prezbiterium. Kompozycja ukazuje scenę z żywota św. Franciszka z Asyżu – widzenie na górze Alwerni, podczas którego pogrążony w modlitwie święty ujrzał Chrystusa pod postacią ukrzyżowanego Serafina i otrzymał krwawe stygmaty.

- O wykonanie mozaiki poświęconej św. Franciszkowi parafia zabiegała przez kilka lat – dodał prof. Jakub Lewicki.

W pierwotnej wersji odnaleziona w ubiegłym roku mozaika utrzymana była w jasnej gamie bieli i turkusowych szarości, św. Franciszek z rozpostartymi rękoma, stoi na szczycie turkusowej skały pod krzyżem, na którym wisi sześcioskrzydły Serafin. Jednak finalnie artysta rozbudował ikonografię sceny o cztery postacie, umieszczone po bokach. W górnej strefie są to: Matka Boża i św. Jan Chrzciciel, poniżej św. Klara i św. Antoni.

Obecnie mozaika jest zdefragmentowana.

Konserwator zabytków przypomniał, że parafia Izabelin – Laski została powołana do życia przez Prymasa Stefana Wyszyńskiego w roku 1951. Mozaika prof. Jerzego Nowosielskiego „Stygmatyzacja św. Franciszka” była uznawana za dzieło zniszczone przy rozbudowie kościoła, która nastąpiła pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku.

Jerzy Nowosielski był krakowskim, awangardowym malarzem i prawosławnym myślicielem, profesorem Akademii Krakowskiej. Jest on autorem projektów dekoracji wielu świątyń katolickich i prawosławnych. Uchwałą Sejmu RP rok 2023 został ustanowiony Rokiem Jerzego Nowosielskiego. Natomiast w przyszłym – 2024 roku obchodzony będzie jubileusz 800-lecia stygmatyzacji św. Franciszka z Asyżu.