Nauka? - tylko poprzez zabawę!

Prof. Alison Gopnik, specjalista psychologii rozwojowej z Californi, porównuje  rozumowanie dzieci do „umysłów najbardziej błyskotliwych naukowców”. W ostatnich latach przeprowadziła szereg badań nad uczeniem się dzieci. Zafascynowało ją dlaczego i jak dzieci przyswajają tak dużo wiedzy w krótkim czasie. Zaczynają rozumieć świat i najgłębsze prawdy o człowieku, nawet zanim zaczną mówić. Jak to możliwe?

A. Gopnik wyjaśnia tę zdolność szybkiego uczenia się, podpierając się teorią ewolucji. Twierdzi, że u wielu gatunków, zarówno ptaków, ssaków i naczelnych, zauważalny jest związek między długością dzieciństwa, czyli okresu zależności od rodziców, a wielkością mózgu, względem reszty ciała. Im dłużej dziecko jest pod opieką rodziny, tym jest mądrzejsze, bardziej elastyczne i łatwiej przyswajające wiedzę. U nas, ludzi, zdolności te są najbardziej rozwinięte.

Strategie, jakie dobieramy do uczenia się zasad panujących w świecie oraz radzenia sobie w trudnościach, mają tę wadę, że dopóki wszystkiego się nie dowiemy, jesteśmy bezradni. Tak więc, aby być przygotowanym do życia, potrzebujemy długotrwałej ochrony, aby w przyszłości, jako dorośli móc wykorzystywać w praktyce wszystko, czego się dowiedzieliśmy wcześniej.

Z tych ewolucyjnych obserwacji wynika, że dzieci są wprost stworzone do nauki! Są wyposażone w niezwykle silne mechanizmy uczenia się i zapamiętywania. Mózg dziecka, to największy uczący się komputer, jak twierdzi Gopnik.

Autorka badań porównuje dziecięce widzenie świata, do sposobu w jaki naukowcy poznają otaczającą nas rzeczywistość. Podstawą jest określenie hipotezy, a następnie przetestowanie jej, czyli upewnienie się, że przypuszczenia są zgodne z prawdą. Jeśli dowody jasno pokazują, że nie – zmuszają do zmiany hipotezy, którą również należy sprawdzić. Sytuacja ta powtarza się, aż do osiągnięcia zadowalających rezultatów.

Alison Gopnik wraz ze swoim studentem Tumarem Kushnerem przeprowadzili eksperyment nazwany „Blicket Detector”. Przebadali grupę 4-latków opierając się na statystycznej teorii Bayesa oraz wykorzystując pudełka, które świecą i śpiewają, kiedy umieści się na nich pewne rzeczy, a nie inne. Naukowcy zauważyli, że dzieci nieświadomie wykonują skomplikowane obliczenia, które dają ich miarę warunkowego prawdopodobieństwa. Wykorzystują dowody, aby dotrzeć do hipotezy, nawet jeśli jest mało prawdopodobna. Kolejne badania ukazały, że dzieci są bardziej elastyczne i dużo szybciej, niż dorośli dochodzą do nieprawdopodobnych, czy niespodziewanych wniosków.

Już z tego badania jasno wynika, że dzieci prezentują strategie poznawania i uczenia dokładnie taką, jak najlepsi eksperymentatorzy świata nauki. My dorośli jednak nie doceniamy ich niezwykłych możliwości, nazywając to po prostu „zabawą”. Może warto przyjąć nową definicję zabawy, jako rodzaj badawczego programu eksperymentalnego?

Słuszność takiego sposobu rozumienia zabawy, potwierdzają również badania Christine Legare, w których badaczka, wykorzystała wspomniane wcześniej „blicket detectors”. Zaprezentowała 4-latkom, że żółte klocki uruchamiają pudełka, natomiast czerwone nie. Następnie wprowadziła anomalię. W przeciągu 2 minut dzieci testowały średnio 5 hipotez. Jeśli dowody pokazywały, ze jest nieprawidłowa – odrzucały ją i szukały innej.

Gopnik zachęca dorosłych, aby przyjrzeli się w jaki sposób dzieci bawią się i tłumaczą sobie, a także innym zasady panujące na świecie. Przeprowadzają one serię prawdziwych eksperymentów. A kiedy doświadczą, że ich hipoteza jest prawdziwa i potwierdzona przez dowody – łatwiej zapamiętują i częściej wykorzystują w praktyce swoje wnioski.

Świadomość dzieci jest bardzo szeroka, dzieci są zdolne do przyjmowania informacji z wielu źródeł naraz.  Nie potrafią jeszcze selektywnie wybierać na czym należy skupić uwagę, więc zwracają uwagę na wszystko. Ich myślenie jest otwarte na innowacje, elastyczne, twórcze i nieograniczone.

Opierając się na przytoczonych badaniach i wielu innych obserwacjach uczenia się dzieci, warto pomyśleć o tym jak wykorzystać ich nieposkromioną ciekawość świata i ogromne możliwości intelektualne. Może wcale nie przez czytanie im nudnych teorii naukowych, ale poprzez danie im szansy doświadczenia tego co ich otacza. Już kilkulatki wykorzystując metodę prób i błędów, potrafią samodzielnie dojść do zasad działania urządzenia, a następnie je zapamiętać i powtarzać!

Może warto znaleźć dla naszych pociech jakieś miejsce, gdzie poprzez zabawę będą mogły poznawać coraz bardziej skomplikowane prawa rządzące światem? To dla nich podwójna korzyść – świetnie spędzony czas oraz nieocenione postępy intelektualne, które z całą pewnością zaowocują w dalszym, dorosłym życiu. Pamiętajmy, że dzieciństwo to okres stworzony do tego, aby się uczyć i poznać świat!

Jak znaleźć zajęcia, które mogą zapewnić dziecku doskonałą zabawę w gronie rówieśników, a także niezapomniane eksperymenty z zakresu nauk ścisłych, takich jak, robotyka, elektronika, informatyka, mechanika, a co więcej wspomagać rozwój kreatywności i logicznego myślenia?

Warto zapoznać się z propozycją firmy TwojRobot.pl, która organizuje kursy robotyki dla dzieci, już od 5 roku życia! Zajęcia te w niczym nie przypominają lekcji szkolnych. Dzieci same konstruują roboty, a następnie poprzez zabawę uczą się programować swoje dzieła. Same sprawdzają jak działają poszczególne czujniki, silniki i inne części. Wraz z ożywionymi robotami bawią się, biorą udział w konkursach i zawodach. Każde dziecko, które bierze udział w zajęciach, ma szanę poczuć się jak prawdziwy inżynier, konstruktor i naukowiec!

Zajęcia odbywają się na Mokotowie (ul. Króżańska 20/2) oraz na Bielanach (ul. Balcerzaka 1), a także w licznych warszawskich szkołach.

Więcej informacji: www.Twojrobot.pl

[email protected] - 695 650 906
[email protected] - 795 723 929