Protest bankomatów. Duża sieć ogranicza wypłaty gotówki. Jaki powód?

Euronet wprowadził jednodniową akcję protestacyjną. 18 czerwca obniżony zostanie limit krajowej wypłaty gotówki do 200 zł podczas jednej transakcji. Celem strajku jest zwrócenie uwagi na obecną sytuację operatorów bankomatów w Polsce. Sieć twierdzi, że: „VISA, Mastercard i Polski Standard Płatności (BLIK) nie pokrywają kosztów krajowej wypłaty gotówki z bankomatów ponoszonych przez operatorów bankomatów w Polsce”.

Firma jako główny powód do zorganizowania strajku wskazuję Analizę Rynku Bankomatów w Polsce. Została ona przygotowana przez Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego w sierpniu 2023 r. Wynika z niej, że rentowność branży konsekwentnie spada, a przychody z krajowej wypłaty gotówki pokrywają tylko ok. 49 proc. kosztów krajowej transakcji wypłaty ponoszonych przez operatorów niezależnych.

Euronet zarzuca innym podmiotom z rynku płatności (VISA, Mastercard, BLIK), że pomimo otrzymania tego samego materiału, nie podjęły żadnych działań na rzecz zrównoważenia stawek wypłat gotówki. Dodatkowo, stawka za wypłatę gotówki kartą krajową praktycznie nie zmieniła się od 2014 r.

Od 14 lat stawka za wypłatę gotówki kartą krajową, a od 2015 roku także przy użyciu kodu BLIK (tzw. interchange bankomatowy), jaką płacą VISA, Mastercard i Polski Standard Płatności (BLIK) operatorom bankomatów praktycznie nie zmieniła się. Doprowadziło to do sytuacji, w której krajowe wypłaty gotówki realizowane są przez operatorów bankomatów w Polsce ponad dwukrotnie poniżej kosztów jakie ponoszą oni w związku z taką usługą – czytamy w oświadczeniu przekazanym przez Euronet.

Według danych Narodowego Banku Polskiego z 2023 r. Euronet dysponuje w Polsce siecią ponad 7,5 tys. bankomatów, z około 22 tys. bankomatów dostępnych w Polsce. Protest objął wszystkie urządzenia należące do firmy. Póki co żaden z operatorów nie dołączył do strajku, jednak jak zapewnia Euronet, problem został przez nich dostrzeżony.

Postulat Euronetu dotyczy zmiany obecnego systemu pobierania opłaty za krajowe transakcje wypłaty gotówki i dostosowania go do poziomu odpowiadającego realnym kosztom. Firma oczekuje, że wysokość opłat będzie ustalana na podstawie niezależnych opracowań.

Jednocześnie, narzucanie stawek dla transakcji gotówkowych przez podmioty rozwijające płatności bezgotówkowe, może spowodować ograniczoną dostępność do gotówki. Dlaczego? Według Euronetu istnieje prawdopodobieństwo zmniejszenia liczby bankomatów lub wyeliminowania ich operatorów. Pełną wersję oświadczenia znajdziecie tutaj. Komunikat o proteście jest też wyświetlany na ekranach urządzeń wypłacających gotówkę.

Dysproporcja pomiędzy przychodami a kosztami transakcji wypłaty krajowej, w sytuacji zwiększającego się zapotrzebowania na gotówkę pozyskiwaną z bankomatów oraz zmniejszające się możliwości subsydiowania wypłat krajowych innymi źródłami przychodów, niosą za sobą ryzyko braku możliwości dalszego utrzymywania sieci bankomatowych. W konsekwencji odcięcia znacznej części społeczeństwa od dostępu do gotówki, szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie bankomat nierzadko jest jedynym jej źródłem – dodaje Euronet.