Wyposażenie dawnego salonu DESY w rejestrze zabytków. To świadectwo pierwszego etapu odbudowy warszawskiej Starówki

Dawny "reprezentacyjny sklep centralny" Państwowego Przedsiębiorstwa DESA mieścił się w pomieszczeniach parteru i pierwszego piętra połączonych kamienic nr 4 i 6, zlokalizowanych we wschodniej pierzei Rynku Starego Miasta po tzw. stronie Barssa. Zachowane elementy wystroju wnętrz zostały zaprojektowane i wykonane ok. 1953 roku w okresie odbudowy Starówki.

Na oryginalne wyposażenie pomieszczeń dawnego salonu DESY składają się: polichromie autorstwa Heleny i Lecha Grześkiewiczów wypełniające prostokątne płyciny stropu wewnętrznej klatki schodowej na pierwszym piętrze oraz malowidła wykonane przez artystki z Zalipia, pokrywające drewniany strop na parterze. We wszystkich pomieszczeniach znajdują się także należące do wyposażenia z danego okresu, jednakowe w formie, drewniane obudowy grzejników z toczonymi prętami i centralnie osadzoną ażurowo ciętą deską, nawiązującą do dekoracji ludowej - przekazał Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. Jakub Lewicki.

Malowidła ze scenami pejzażowymi autorstwa Heleny i Lecha Grześkiewiczów utrzymane są w tradycji XVII-wiecznego malarstwa pejzażowego ze sztafażem Przedstawiają monumentalne twierdze i zamki piętrzące się na wybrzeżach. Drugim plastycznym wyróżnikiem dekorującym wnętrza dawnej DESY są malowidła drewnianego stropu na parterze, przy wewnętrznej klatce schodowej, wykonane przez zespół artystek ludowych z Zalipia.

Do oryginalnego wyposażenia pomieszczeń należą także drewniane osłony grzejnikowe. Składają się z ramy okalającej wnękę podokienną oraz zdejmowanego dekoracyjnego, ażurowego ekranu. Dekoracje należą do motywów ludowych, charakterystycznych szczególnie dla kultury karpackiej.

Dzieła te posiadają wartości artystyczne i wysokie walory rzemieślnicze, uzasadniające ich wpis do rejestru zabytków ruchomych. Elementy wyposażenia należące do zespołu stanowią świadectwo plastyki i sztuki użytkowej okresu powojennego oraz realizacji pierwszego etapu odbudowy Starówki, reprezentując wartości historyczne. Reprezentacyjne i użytkowe wnętrza przy Rynku Starego Miasta projektowane były kompleksowo, w najdrobniejszych szczegółach - podkreślił Lewicki.

I dodał, że lokal DESY został oddany do użytku w dniu 22 lipca 1953 roku, a projekt wnętrzarski Barbary Brukalskiej, wraz z elementami przedmiotowego wyposażenia, jest przykładem działalności projektowej twórców należących do zespołu pracowni zaangażowanej w odbudowę Starówki i realizujących to zadanie w sposób kreatywny i efektowny.