Fabryka FSO znika z warszawskiego Żerania. Legendarne zakłady przestają istnieć. Napis i logo przeszły do historii

Ogromna część historii powojennej Warszawy, wielkie zakłady produkcyjne. Wśród nich jedyny powojenny polski samochód zbudowany od podstaw, czyli Syrena. Spory fragment historii miasta, który stopniowo przestaje istnieć. Wkrótce na miejscu po zakładach produkcyjnych wyrośnie osiedle mieszkaniowe. Firma Okam kupiła powierzchnię wynoszącą 62 ha, gdzie mieściła się słynna fabryka samochodów. Nowy nabywca terenu zapewnia o poszanowaniu przeszłości tej okolicy.

- Bardzo ważne dla nas jest pozostawienie charakteru tego niezwykłego miejsca tak ważnego w historii polskiej motoryzacji, dlatego inwestycja będzie prowadzona przez nas z poszanowaniem przeszłości oraz poprzedzona zostanie konsultacjami z zainteresowanymi stronami - mówił Arie Koren, prezes Okam. Miłośnicy historii i motoryzacji mają jednak wątpliwości co do prawdziwości tych słów, patrząc na to co stało się z historyczną bramą i napisem.

Zmiany, jak na razie, widać głównie od zewnątrz. Zaczynają znikać charakterystyczne elementy z bramy i napisu, ale jak dowiadujemy się nie tylko. - Obecnie trwa rozbiórka hali dawnej tłoczni, z dnia na dzień coraz bardziej jej ubywa. Tam gdzie była wystawa (lakiernia) już rok temu zrobiło się pusto. Obecnie na terenie dawnej lakierni i linii montażowej nr 1 są magazyny - mówi mi Michał ze Związku fanatyków FSO. Jak dodaje logo i data, które była na płocie, trafiły do utylizacji. - Robert Brykała z Muzeum Skarb Narodu chwalił się, że ma literkę ,A'' z napisu, który był na bramie - dodaje. Możliwe zatem, że ostaną się tylko pojedyncze historyczne elementy.

Budowa zakładów na warszawskim Żeraniu trwała w latach 1948 - 1951. Choć budowa fabryki zakończyła się jesienią to już 6 listopada 1951 roku o godzinie 14:00 z hali montażowej nr 1 zjechał pierwszy samochód osobowy wyprodukowany w powojennej Polsce nazwany Warszawą M-20. Składanie i produkcja samochodów musiały zatem trwać w nieukończonych jeszcze zakładach. M-20 wzorowana była oczywiście na radzieckim samochodzie GAZ-M20 Pobieda. W 1950 roku podpisano porozumienie w tej sprawie z ZSRR. Polacy chcieli początkowo współpracować z FIAT-em, ale zimna wojna pokrzyżowała te plany. Co się odwlecze, to nie uciecze - jak mówi przysłowie.

Na Żeraniu produkowano następujące modele samochodów:

• FSO Warszawa,
• FSO Syrena,
• Polski Fiat 125p/FSO 125p,
• FSO Polonez,
• FSO Matiz,
• FSO Lanos,
• Chevrolet Aveo.

Wkrótce po odwilży z 1956 roku rozpoczęła się produkcja FSO Syrena 100. Prawdopodobnie jedyny powojenny samochód osobowy produkowany seryjnie, który Polacy skonstruowali całkowicie samodzielnie. W latach 70. XX wieku przyszła słynna współpraca z FIAT-em. Ostatni tzw. Duży Fiat zjechał z taśm montażowych 29 czerwca 1991 roku. Łącznie wyprodukowano 1 445 699 Polskich Fiatów 125p. Pod koniec lat 70. rozpoczęto produkcję Poloneza, który przetrwał przemianę ustrojową. Auto weszło nawet w XXI wiek. Produkcję zakończono w 2002 roku. Wyprodukowano także ponad milion egzemplarzy, a do samych Chin trafiło około 200 tysięcy.

Po przemianie ustrojowej były jeszcze współprace w Daewoo, słynne produkcje Lanosa i Matiza, a potem nawiązano współpracę z General Motors i produkowano tu między innymi Chevrolet Aveo. Teraz ma powstać tutaj wielkie osiedle, na którym zamieszka nawet ponad 23 tys. osób, a blisko 20 tys. pracowników znajdzie pracę w tamtejszych biurowcach. Być może na podstawie tego planu swoją inwestycję będzie przeprowadzał Okam. Poniżej przeczytacie o planach OKAM dotyczących tego rejonu - do tego tematu będziemy jeszcze wracać.