Żelazna 43. Zaniedbany i opuszczony zabytek na Woli. Szary Burek zajrzał do środka

Na Woli, w jednym kadrze można uchwycić dwie rzeczywistości. Odrapaną Warszawę, ze śladami po kulach z Powstania Warszawskiego, sypiące się zabytkowe kamienice, a tuż obok nowoczesne biurowce pnące się ponad sto metrów nad ziemię.

Nie inaczej jest w przypadku adresu Żelazna 43, do którego - jeszcze w zeszłym roku - zajrzał fotograf, Szary Burek. Jego relacja po budynku, który od ośmiu lat wpisany jest do rejestru zabytków, jest intrygująca. Odrapane ściany, wycięte fragmenty ozdobnej elewacji i balkony. W środku sypiąca się klatka schodowa i rzeczy, które zostały po lokatorach.

Kamienica przy ul. Żelaznej 43, typowa "studnia" ze sporym podwórzem, powstała w 1913 roku. Mniej więcej w tym samym czasie rosła podobna zabudowa wzdłuż ulicy Żelaznej. Kamienica podczas II wojny światowej poniosła spore zniszczenia, zburzone zostało najwyższe piętro, ale nie runęła. W 1943 roku znalazła się tuż przed murem Getta Warszawskiego. Wtedy wykwaterowano stąd Żydów, którzy byli właścicielami nieruchomości. Po wojnie teren ten nazywano "Dzikim Zachodem". W odrapanych murach roiło się od przestępców.

Na zdjęciach Grażyny Rutowskiej z lat 70. kamienica jest jeszcze w dobrym stanie. Choć nie ma już ornamentów i balkonów, została m.in. piękna brama wejściowa. Wtedy naprzeciw budynku otwarto Dom Towarowy "Feniks", swego czasu uznany za najpiękniejszy nowy budynek w Warszawie. Dziś już nie istnieje. Zburzono go w 2009, by zrobić miejsce na biurowiec. Kamienica przetrwała.

W zeszłym roku, tuż po tym jak to miejsce odwiedził Szary Burek, kamienica i frontowa elewacja została wstępnie zabezpieczona. We wrześniu br. trafiła do wojewódzkiego rejestru zabytków jako "ostaniec wolski". Prawdopodobnie od 2007 roku nikt tu nie mieszka. Wcześniej były tu tzw. mieszkania kwaterunkowe. Warto dodać, że kamienica należy obecnie do m.st. Warszawy. Na razie nie jest planowany generalny remont, ponieważ dawni właściciele zgłosili roszczenia.

Więcej fotografii Burka znajdziecie na jego Facebooku, a także stronie internetowej