Praski mural trafił do rejestru zabytków. Malowidło z lat 70. jest reklamą produktów biobójczych

Podjąłem decyzję o wpisie do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego mural reklamowy, zlokalizowany na elewacji tylnej budynku przy ul. Targowej 22 w Warszawie, z uwagi na zachowane wartości artystyczne i historyczne - poinformował prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Konserwator Zabytków.

Wielkoformatowy mural znajduje się na dwóch tylnych ścianach oficyny dawnej kamienicy Dominika Cichockiego. Kamienica frontowa i część jej oficyn została rozebrana w związku poszerzeniem ulicy Kijowskiej w roku 1967, po wybudowaniu Dworca Wschodniego. Budynek, na którym umieszczony jest mural, figuruje w gminnej ewidencji zabytków i znajduje się na terenie układu urbanistycznego ulicy Targowej.

Malowidło stanowi reklamę produktów biobójczych - owadobójczych i dezynfekcyjnych - produkowanych przez Zakłady Chemiczne ''Azot'' w Jaworzynie. Został namalowany w latach 70. XX w.

- Kompozycja na ścianie północno-wschodniej budynku powtarza zmultiplikowany, dwukondygnacyjny układ uproszczonych form, nawiązujących do opakowań reklamowanych preparatów (pojemniki aerozoli zaoblone u góry zwieńczone prostokątnymi przykrywkami). Ciemne, szerokie kontury z zaznaczonymi białymi plamami blików, rytmicznie powtarzane, wypełnione są barwnymi płaszczyznami. W kompozycji wykorzystane są barwy podstawowe - czerwień, żółć i błękit - opisuje Lewicki.

Na wyższej kondygnacji poszczególne opakowania opisane są nazwami promowanych preparatów: molozol, muchozol, sanitozol. Poniżej przebiega biały pas mający symbolizować smugę aerozolu rozpyloną z pojedynczego pojemnika namalowanego na północno-zachodniej ścianie. Na białym tle oraz na ścianie północno-zachodniej widoczne są ślady po pierwotnych hasłach reklamowych, obecnie w części zatynkowane lub nieczytelne.

Walory artystyczne objętego postępowaniem muralu, promującego produkty Zakładów Chemicznych „Azot” w Jaworzynie, przejawiają się w wyważonej kompozycji i kolorystyce wielkoformatowego dzieła. Mural, projektowany według prawideł teorii reklamy socjalistycznej, nawiązywał bezpośrednio do produktu, jednocześnie mając za zadanie - jako ogólnodostępny nośnik i masowy środek przekazu - kształtowanie gustu estetycznego społeczeństwa poprzez swoją formę graficzną - czytamy na stronie MWKZ.

Pomimo dużych zniszczeń oryginalnej substancji mural posiada dużą wartość wynikającą z zachowania oryginalnej skali, formy i kolorystyki. Obiekt posiada również wartości historyczne, jako jeden z nielicznych zachowanych obiektów reklamy wielkoformatowej na terenie Warszawy powstałej w latach 70. XX w. oraz element współtworzący wizualną tożsamość tego rejonu Pragi.

Na potrzeby postępowania przygotowana została również specjalistyczna opinia Narodowego Instytutu Dziedzictwa, w której wskazano, iż zachowany mural reklamowy zasługuje na ochronę prawną z uwagi na jego unikatowy charakter, niewątpliwe walory plastyczne i historyczne, a także szybki proces zanikania obiektów tego typu z przestrzeni miejskiej.