Nowy zabytek w Warszawie. Willa architekta Mariana Lalewicza w "Kolonii Profesorskiej" wpisana do rejestru

Położona na terenie układu urbanistycznego Kolonii Profesorskiej willa architekta Mariana Lalewicza została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego. Budynek wzniesiony na terenie Spółdzielni Mieszkaniowej Profesorów Architektury Politechniki Warszawskiej powstał prawie 100 lat temu - ok. roku 1928. Koncepcja willowej zabudowy reprezentowała narodowy nurt architektury inspirowanej stylem dworkowym oraz ideą miasta-ogrodu.

Jak wskazuje konserwator, willa wybudowana została zgodnie z indywidualnym projektem jej właściciela - architekta Mariana Lalewicza, wykładowcy Politechniki Warszawskiej oraz wieloletniego prezesa Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Sam projekt zakładał powstanie willi mieszkalnej z garażem, oficyny oraz tarasu ogrodowego. Dokładna data budowy domu nie jest znana, jednak wiadomo, że już w 1934 r. willa została wykupiona przez Marię i Mariana Lalewiczów od Spółdzielni Mieszkaniowej i użytkowana była jako dom rodzinny. Poza małżeństwem zamieszkiwali w niej m.in. także Stanisław Lalewicz (członek Elektryków Polskich) oraz Witold Lalewicz (sekretarz Polskiego Związku Hokeja na Lodzie).

W roku 1943 willa Lalewicza została zajęta przez Niemców. Podczas II Wojny Światowej budynek uległ znacznym uszkodzeniom, a remont obejmujący np. fragmenty ścian i uszkodzenia dachu, tynków i stolarki przeprowadzono dopiero w 1945 r. Kolejne remonty dostosowywały budynek do potrzeb nowych użytkowników - m.in. siedziby Związku Młodzieży Wiejskiej "Wici". W 1955 r. budynek przeszedł na własność Skarbu Państwa. W kolejnych latach willa przeznaczona była wyłącznie na cele mieszkalne i funkcję tę pełni do dnia dzisiejszego.

Willa architekta Mariana Lalewicza, położona przy ul. Górnośląskiej 41, stanowi indywidualnie zaprojektowany budynek mieszkalny, wyróżniający się na tle zespołu domów mieszkalnych tzw. Kolonii Profesorskiej. Przedmiotowa nieruchomość posiada walory artystyczne, które wyrażają się zarówno w zewnętrznej formie budynku, jak i rozplanowaniu wnętrz. Budynek wzniesiony ok. 1928 r. dzięki przemyślanym proporcjom, zwartej bryle przekytej czterospadowym dachem oraz poprzez zastosowanie czerpiącego z rokoko i klasycyzmu detalu (gzymsy wieńczące i podokienne, graficznie profile opasek okiennych, wprowadzenie zróżnicowanych, w tym owalnych otworów okiennych, wielokwaterowe okna, dekoracja balustrad) nawiązuje do tzw. stylu dworkowego, przy jednoczesnym charakterystycznym dla modernizmu uproszczeniu form - podkreśla prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.