Muzeum Historii Polski w Warszawie oficjalnie otwarte. Tak wygląda jedno z największych muzeów w Europie

Tereny Cytadeli były przez większość istnienia tego miejsca zamknięte dla mieszkańców Warszawy. Teraz to się zmienia. - Zapraszamy wszystkich Polaków i nie tylko - mówił premier Morawiecki. W sierpniu otwarte zostało Muzeum Wojska Polskiego, a dzisiaj oficjalnie, przy udziale władz państwowych, dołączyło do niego jeszcze większe Muzeum Historii Polski.

- Muzeum Historii Polski ogłaszam za otwarte - z radością powiedział z kolei Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, inaugurując wystawę czasową, którą od 29 września 2023 roku będą mogli zobaczyć już wszyscy zwiedzający. W pięknym audytorium, liczącym 577 miejsc, obecni byli także prezydent i premier.

Prezydent Andrzej Duda, mówił, że nie ma chyba lepszego miejsca na siedzibę muzeum opowiadającego o tysiącleciu naszej państwowości. Prezydent w swoim przemówieniu wspominał jarzmo rosyjskie. To przecież z inspiracji caratu powstała cytadela jako miejsce, które stało się na długie lata symbolem uciemiężenia Polaków. To tutaj zamordowano Romualda Traugutta i przetrzymywano ludzi walczących o niepodległą Polskę. Przypomniał o roli św. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który był jednym z pomysłodawców nie tylko Muzeum Powstania Warszawskiego, ale właśnie także Muzeum Historii Polski.

Z kolei premier Mateusz Morawiecki przypomniał historie polskiego muzealnictwa. Nawiązywał do pierwszego polskiego muzeum, utworzonego przez Izabelę Czartoryską po III rozbiorze Polski w Puławach.

Mateusz Morawiecki zwracał uwagę, że pierwsze polskie muzeum spełniało nie tylko rolę utrwalania historii i pamięci, ale było orężem w walce o niepodległą Polskę. Nowo otwarte muzeum będzie z kolei szansą na edukacje kolejnych pokoleń i jednym z narzędzi w tworzeniu lepszej Polski. - Powstaje tu nie tylko gmach, ale symbol, który ma prowadzić nas ku przyszłości. Historia jest nie tylko nauczycielką życia, ale to też oręż do walki o lepszą Polskę w przyszłości - stwierdzał w swoim przemówieniu.

Po nim przemawiał także Piotr minister Gliński kierując podziękowania do wielu zaangażowanych w utworzenie muzeum osób. Dyrektor Robert Kostro przypomniał, że ideę utworzenia Muzeum Historii Polski z odpowiednią siedzibą zaproponował już w 2006 roku, w swoim expose jako premier, Jarosław Kaczyński.

- To co dla nas jako muzealników jest najważniejsze to jest wystawa inauguracyjna pt. „Wielkie i małe historie. Tworzenie kolekcji Muzeum Historii Polski”. To jest opowieść o tym jak powstawała ta kolekcja, znajdzie się tam około 500 elementów. Na wystawie zobaczymy oryginalną „Enigmę”, czyli maszynę z 1940 roku, służącą do łamania niemieckich szyfrów czy pamiątki związane z „Solidarnością”. Pokazane zostaną m. in. obrazy Bractwa św. Łukasza, słynnej międzywojennej grupy artystycznej, które po latach na emigracji w USA, w zeszłym roku wróciły do Polski - mówił.

Wystawa czasowa i wstęp do muzeum dla wszystkich dostępny będzie od 29 września o godzinie 13:00. - Wszystkich chętnych do zwiedzania bardzo serdecznie zapraszam - dodawał. Jeśli chodzi o pełne zbiory muzeum to około 60 tysięcy obiektów. Stanowią one panoramę polskich dziejów, rysując rozmaite konteksty – polityczne, cywilizacyjne i kulturalne. Dużą ich część będzie udostępniona w ramach wystawy stałej. Musimy jednak na nią jeszcze poczekać. Jak powiedział nam Kostro - 30 miesięcy. Dyrektor podkreślał też zaangażowanie ministra Piotra Glińskiego, który od 2015 roku, robił wszystko co możliwe by udało się utworzyć muzeum. Natomiast cały proces tworzenia muzeum trwał z kolei około 17 lat. Jak podkreślali jego twórcy, był bardzo żmudny i niejednokrotnie wstrzymywany, ale warty tego wysiłku.

Budynek jest monumentalny. Gmach o powierzchni ponad 44 tys. m kw. pomieści m.in. salę wystaw czasowych (1400 m kw.) oraz przestrzeń przyszłej wystawy stałej (7300 m kw.). Kamień, który widzimy na elewacji Muzeum Historii Polski to marmur. Dostawca z Portugalii przeznaczył na niego aż 100 lat gwarancji.

Cała elewacja opowiada pewną historię. Widzimy dolne warstwy kamienia – gdzie płyty są ułożone w sposób bardziej losowy i dowolny. Środkową, w której mają charakter poklatkowego filmu, każda poprzednia jest kontynuacją poprzedniej. Najwyżej natomiast płyty marmurowe ułożone są jak książka - są swoim lustrzanym odbiciem.

- Ważnym elementem kompozycji było umieszczenie w ramach warstw fragmentów ornamentów - będących odniesieniem do różnych motywów z tradycji architektonicznej. Stosujemy je nie na zasadzie cytatu, bardziej czegoś w rodzaju kolażu. Ornamenty na budynku MHP są reminiscencją między innymi: motywów z Drzwi Gnieźnieńskich, sklepienia kryształowego, czy z katowickiego Spodka - mówi Krzysztof Budzisz z pracowni architektonicznej WXCA, która projektowała budynek.

Poza wystawą czasową, która dostępne są od dnia otwarcia, w budynku gotowe są już m.in.:

• audytorium na 570 miejsc
• sala kinowa na ok. 120 miejsc
• sale multimedialne, edukacyjne i konferencyjne
• biblioteka
• taras widokowy na dachu budynku.

Jak udało nam się dowiedzieć od pracowników muzeum w niezwykłym tempie udało się uzyskać wszystkie odbiory siedziby muzeum, bo było to zaledwie półtora miesiąca. Dla porównania w przypadku Muzeum Wojska Polskiego trwało to około pół roku. - Wykonawca pod koniec też można powiedzieć, że się "spiął". Wszyscy pracowali na sukces tego projektu muzeum w pocie czoła - słyszeliśmy od dyrektora muzeum.

Instytucja została ulokowana na dwóch poziomach. Główne wejście z wysokim holem znajduje się od strony nowego Placu Gwardii. Po prawej od tego miejsca przygotowano salę na wystawy czasowe. Ma aż 1,4 tys. mkw. To więcej niż całe Muzeum Warszawskiej Pragi. W budynku znajduje się sala kinowa na około 150 osób, odpowiednio wygłuszona i dopracowana akustycznie. Oprócz tego w muzeum znajduje się duże audytorium na 577 miejsc, w którym odbyła się część oficjalna dzisiejszej uroczystości. Mogą się w niej odbywać też koncerty filharmonii, wszystko dopracowane jest tak, żeby dźwięk instrumentów rozchodził się jak w najlepszych salach koncertowych.

Pomiędzy wejściem do budynku, a salą znajduje się duże foyer, gdzie w przyszłości pojawi się kilkumetrowy, klasyczny gazowy neon, zapowiadał podczas naszej wizyty w muzeum w lipcu, gdy trwały ostatnie prace, Krzysztof Budzisz z pracowni WXCA, która zaprojektowała muzeum.